در حالی با افزایش هفت درصدی تولید فولاد در جهان روبهرو هستیم که طبق آخرین آمار به دست آمده، روند قیمتها نیز در بازار جهانی فولاد افزایشی است. در واقع این افزایش قیمت بر کل زنجیره فولاد از سنگآهن گرفته تا محصولات پاییندستی همچون مفتول و تیرآهن مشهود بوده و پیشبینیها نشان میدهد که این روند افزایشی ادامهدار خواهد بود.
تولید فولاد در ۶۴ کشور عضو انجمن جهانی فولاد در ماه اکتبر هفت درصد رشد داشته است. تولید فولاد در ماه اکتبر سال جاری در ۶۴ کشوری که انجمن جهانی فولاد تولید این فلز در آنها را رصد میکند در مقایسه با اکتبر سال گذشته هفت درصد رشد داشته به طوری که در اکتبر سال جاری در مجموع این ۶۴ کشور، ۱۶۱ میلیون و ۹۰۰ هزار تن فولاد تولید کردهاند. همچنین بیشترین میزان فولاد تولیدشده در ماه اکتبر مربوط به کشور چین است که ۹۲ میلیون و ۲۰۰ هزار تن فولاد در این کشور تولید شده است. نکته قابل تامل اینکه این افزایش در حالی بوده که هنوز برخی از تولیدکنندههای فولاد به دلیل کرونا با تمام ظرفیت خود کار نمیکنند.
نکته جالب توجه در این میان این است که نرخ فولاد، سنگآهن و به طور کلی محصولات فولادی در بازار جهانی روبه افزایش است. به این ترتیب شاهد این هستیم که قیمت سنگآهن ۶۲ درصد در چین در روز دوشنبه با ۲۵/۲ دلار افزایش ۵۵/۱۴۷ دلار معامله شد. سنگآهن عیار ۶۵ درصد نیز با ۱۵/۲ دلار افزایش ۰۵/۱۵۹ دلار معامله شد. از طرفی شمش فولاد در چین با ۲۸/۸ دلار افزایش، ۹۲/۵۶۴ دلار معامله شد. شمش روی هم با ۵/۱۹ دلار کاهش ۲۷۲۹ دلار قیمت خورد. از سوی دیگر زغالسنگ با ۲۵/۰ دلار افزایش ۱۶۵ دلار معامله شد.
نرخ افزایشی محصولات فولادی
طبق آمار منتشر شده قیمتی در تاریخ ۴ دسامبر (۱۴ آذرماه) شمش فولاد بر مبنای قیمتی CFR آسیا به قیمت ۵۲۰ دلار در هر تن نرخگذاری شده و این عدد بر مبنای CFR ترکیه ۵۲۰ دلار، FOB دریای سیاه ۴۹۸ دلار و در بازار داخلی چین نیز ۴۹۳ دلار قیمتگذاری شده است. این در حالی است که با نگاهی به قیمتهای یادشده در حدود یک ماه گذشته میبینیم که روند قیمتی کاملا صعودی بوده و کاهش قیمتی در این بازه زمانی رخ نداده است. در واقع یکی از دلایل اصلی که در منطقه باعث رشد قیمتی شمش فولاد شده را میتوان افزایش قیمت قراضه در ترکیه دانست زیرا قیمت این ماده اولیه برای صنعت فولاد در تاریخ ۴ دسامبر به ۳۶۳ دلار رسیده که در مقایسه قیمتی در هفتههای گذشته روند رو به رشدی داشته است.
یکی از نکات جالب در خصوص این افزایش روند قیمت شمش فولاد این است که مصرفکنندگان پاییندستی این صنعت یعنی نوردکاران منتظرند روند قیمتی اندکی تعدیل شود و سپس به سمت خرید مواد اولیه برای تولید بروند. در واقع شاید این روند نیز در ایران به همین دلیل باشد که با وجود مشخص شدن قیمتها و عرضه محصولات در بورس کالا، باز هم خرید اندکی از سوی صنایع پاییندستی یعنی نوردکاران صورت میگیرد!
افزایش قیمت میلگرد
نگاهی به جدول قیمتی میلگرد نیز نشان میدهد نرخ این محصول در تاریخ ۴ دسامبر (۱۴ آذر) در مقایسه با یک ماه گذشته در برخی مناطق بدون تغییر مانده است. برای مثال در واردات حوزه خلیجفارس CPT قیمت میلگرد در این تاریخ ۴۸۱ دلار بوده که نسبت به یک ماه گذشته یعنی ۶ نوامبر بدون تغییر مانده است. همچنین در حوزه وارداتی جنوب شرقی آسیا (CFR) در ۴ دسامبر برابر با ۵۵۰ دلار بوده که در مقایسه با مدت زمان یک ماه اخیر با رشد همراه بوده است. در بازار صادراتی ترکیه FOB قیمت میلگرد برابر با ۵۳۸ دلار بوده که جهش ۵۰ دلاری قیمتی را نسبت به یک ماه گذشته داشته است. در بازار صادراتی روسیه نیز (DAP) بهای میلگرد به ۴۲۰ دلار در هر تن رسیده که در مدت زمان یک ماه گذشته تغییری نداشته است.
قیمت مفتول تحت تاثیر قیمت قراضه
در خصوص مفتول نیز این روند افزایش قیمت مشاهده میشود و میبینیم که روند صعود قیمتی در مدت یک ماه گذشته برای این محصول نیز وجود داشته است و پایینترین قیمت آن در بازارهای یادشده ۵۱۸ دلار و بالاترین قیمت نیز ۶۱۵ دلار در هر تن بوده است. به نظر میرسد یکی از دلایل افزایش قیمت در این صنعت نیز بالارفتن قیمت قراضه باشد که همه چیز را تحت تاثیر خود قرار داده و بازار را به سمت صعودی شدن قیمتها میبرد.همچنین زغالسنگ ککشو استرالیا نیز در این تاریخ با قیمت ۱۰۴- ۱۰۲ دلار FOB بوده است اما پیشبینیها نشان میدهد این ماده معدنی در مدت دو هفته آینده با رشد قیمتی همراه خواهد شد و به عدد ۱۰۵ تا ۱۰۷ دلار خواهد رسید.
محصول بعدی که در این گزارش به آن خواهیم پرداخت، قراضه آهن است. در واقع قراضه آهن به عنوان ماده اولیه برای تولید فولاد برای برخی از تولیدکنندهها به شمار آمده و بهای آن در تاریخ ۴ دسامبر در کشور ترکیه ۳۶۳ دلار CFR مشخص شده که در واقع نرخ قراضه آهن صادراتی آمریکاست. همچنین به نظر میرسد بهای این محصول در دو هفته آینده و بازه زمانی ۱۱ دسامبر تا ۱۸ دسامبر به عدد ۳۶۵ تا ۳۶۸ دلار برسد.
چدن یکی از محصولات پاییندستی در صنعت فولاد به شمار میآید. این محصول نیز در کشورهای CIS به قیمت ۴۶۰تا۴۷۰ دلار FOB رسیده و این عدد برای دو هفته آینده ثابت خواهد ماند. بر مبنای جدول متال اکسپرت، شمش بیلت ۱۵۰-۱۲۵ میلیمتری نیز بر مبنای FOB اوکراین در تاریخ ۴ دسامبر برابر با ۴۹۵ تا ۵۰۰ دلار ثبت شده. این در حالی است که در هفته گذشته قیمت این محصول بین ۴۷۵ تا ۴۸۰ دلار بوده است. گفته میشود ممکن است قیمت این محصول فولادی در دو هفته آینده به ۵۰۰ تا ۵۰۵ دلار برسد.
تیرآهن I نیز در کشور ترکیه بر مبنای قیمتی FOB بین ۵۹۰ تا۶۱۰ دلار قیمتگذاری شده و پیشبینیها حاکی از آن است که این روند افزایش قیمت ادامهدار باشد. شمش بیلت ۱۵۰- ۱۳۰ میلیمتری نیز در ایران و بر مبنای قیمت فوب خلیجفارس در تاریخ ۴ دسامبر ۴۶۰ دلار قیمتگذاری شده و در دو هفته آینده نیز ادامهدار خواهد بود. همچنین قیمت این محصول در کشور تایلند و قیمت CFR صادراتی از ایران ۵/۴۸۲ دلار تعیین شده است.
پیشبینی قیمت ۱۵۰ دلاری سنگآهن
نکته جالب توجه اینکه بر اساس آخرین اطلاعات به دست آمده از متالاکسپرت، در تاریخ ۴ دسامبر ( ۱۴ آذر) قیمت سنگآهن با عیار ۶۲ درصد نیز بر مبنای قیمت CFR چین و صادراتی از استرالیا برابر با ۱۴۵ دلار تعیین شده است و بر اساس پیشبینیهای صورتگرفته تغییرات قیمتی در دو هفته آینده آنچنان نخواهد بود و قیمت سنگآهن روی ۱۴۵ دلار ثابت خواهد ماند. این در حالی است که تحلیلگران برآورد کردهاند قیمت سنگآهن سال آینده به طور میانگین ۱۱۰ دلار در هر تن باشد که ۵ دلار از پیشبینی قبلی بالاتر رفته است. البته برای ژانویه و فوریه ۲۰۲۱ نیز هنوز برآورد قیمت ۱۵۰ دلاری نیز مطرح است که به دلیل فاکتورهای فصلی است.
کارشناسان بر این باورند سنگآهن که دومین کامودیتی بزرگ بعد از نفت از نظر وزن و همچنین ارزش است میتواند به عنوان یک شاخص اقتصادی در بازارهای جهانی نقشی داشته باشد و جای رقیب خود یعنی مس را بگیرد چرا که علاقه به سرمایهگذاری در بازار این ماده اولیه فولادسازی در سطح جهان بیشتر شده و از طرفی با چرخههای صنعتی و اقتصادی به ویژه چین که بزرگترین مصرفکننده سنگآهن نیز هست پیوند دارد.
برخی معتقدند سنگآهن در ارتباط نزدیک با چرخههای اقتصادی چین از جمله محرکهای اقتصادی و توسعههای زیربنایی این کشور است و شاید بتواند حتی بهتر از مس به عنوان یک شاخص اقتصادی کلان خود را نشان دهد. سال ۲۰۲۰ اقتصاد چین در سطح دنیا بهترین عملکرد را داشته و شاید موتور حرکت و عامل مثبت رشد اقتصادی دنیا باشد و سنگآهن نیز پرچمدار این رشد بوده است.
سنگآهن در صدر شاخصهای قدرتمند اقتصادی
در حال حاضر قیمت سنگآهن به بالاترین سطح ۷ سال اخیر رسیده که به دلیل محدودیت عرضه و رشد تولید فولاد خام چین بوده است و همچنین در سطح جهان نیز بستههای محرک اقتصادی دولتها برای بهبود اقتصادی بر پایه توسعه زیرساختها جهت نجات از رکود دوره پاندمی کرونا بوده است. امسال سنگآهن ۵۶ درصد رشد قیمت داشته در حالی که مس ۲۴ درصد رشد قیمت داشته که با این تفاسیر امسال سنگآهن بین کامودیتیها بهترین عملکرد را داشته است.
گفتنی است فقط طی ۱۰ سال، بازار سنگآهن از بازاری مبهم با قراردادهای سالانه به یک کالای مالی جهانی تبدیل شده است که به طور مرتب صفحه اول مطبوعات مالی را در دست دارد. مس به طور سنتی به عنوان فشارسنج سلامت اقتصادی جهان نقش داشته زیرا در توسعه و پیشرفت غرب بسیار مورد استفاده قرار گرفته است، در حالی که توسعه چین بیشتر با استفاده از میلگرد و سایر محصولات فولادی و مبتنی بر زیرساختها بوده است، از این رو پیوندهای قوی آن با سنگآهن مطرح است.
با این حال سنگآهن بازاری است که خیلی به عرضه و تقاضای فیزیکی وابسته است و قیمت آن در واقع توسط شاخصهای اقتصاد کلان چین و اینکه فولادسازان چینی تا چه میزان در فروش محصولات خود موفق بودهاند تعیین میشود. واکنش اخیر بازار به خبر کاهش هدف تولید شرکت واله برای سال جاری که ۵ درصد از برآورد قبلی کمتر شده و تخمین تولید سال آینده آن نیز ۲۵ میلیون تن کمتر از برآورد قبلی بوده نشان میدهد حساسیت نیروی عرضه و تقاضا چقدر بالاست. تحلیلگران برآورد کردهاند قیمت سنگآهن سال آینده به طور میانگین ۱۱۰ دلار هر تن باشد که پنج دلار از پیشبینی قبلی بالاتر رفته است. البته برای ژانویه و فوریه ۲۰۲۱ هنوز برآورد قیمت ۱۵۰ دلاری نیز مطرح است که به دلیل فاکتورهای فصلی است. برخی معتقدند حداقل شش ماه دیگر بازار سنگآهن پر جنب و جوش و داغ میماند. عرضه سنگآهن استرالیا در نوامبر شش درصد افت سالانه داشته در حالی که موجودی سنگآهن بنادر چین دو هفته متوالی نزولی بود.
در واقع تقاضای فولاد چین عامل اصلی گرداننده قیمت سنگآهن است. بهبود اقتصادی چشمگیر چین پس از پاندمی ویروس کرونا بدین معناست که ۷۶ درصد عرضه جهانی سنگآهن در ۹ ماه نخست سال وارد چین شده در حالی که نرخ همیشگی آن ۷۰ درصد بوده است. با این حال این اتفاق نظر وجود دارد که قیمت سنگآهن سال آینده کاهش مییابد. رشد قیمت اخیر سنگآهن به اوج چند سال اخیر حاکی از آن است که برای ۱۲ ماه آینده باید احتمالا منتظر روند نزولی باشیم. بالاخره اوجگیری تقاضای چین باید سال آینده در نقطهای ضعیف شود به ویژه که سیاست مالی چین احتمالا از بخشهای وابسته به کامودیتیها فاصله میگیرد.
افزایش قیمت سنگآهن وارداتی در آلمان
لازم به ذکر است قیمت سنگآهن (اصلیترین ماده اولیه فولاد) در آلمان افزایش یافته است. به نقل از فست مارکت، در آلمان نیز همانند سایر کشورهای جهان قیمت سنگآهن رو به افزایش است. بر همین اساس فقط در ماه اکتبر قیمت سنگآهن وارداتی به آلمان در مقیاس ماهانه ۷/۲ درصد اما در مقیاس سالانه (مقایسه با اکتبر سال گذشته) ۲/۱۰ درصد افزایش یافته است.
سنگآهن به عنوان اصلیترین ماده اولیه برای تولید فولاد در دو سال اخیر با افزایش بیسابقه قیمت همراه بوده که این امر مشکلاتی زیادی را برای تولیدکنندگان فولاد به وجود آورده و علاوه بر آنکه موجب افزایش قیمت تمام شده فولاد شده، موجب شده تا اغلب تولیدکنندگان به جای استفاده از مواد اولیه، به استفاده از ضایعات آهن و فولاد رو بیاورند.