وزارت جهاد کشاورزی بر اساس نامه‌ای منتشرشده، با واردات گاو (تلیسه) از سوی اتحادیه شرکت‌های تعاونی کشاورزی و دامداران سراسر کشور موافقت کرده، این در حالی است که در حال حاضر کشور با کمبود شیر خام مواجه نیست و بازار به اشباع رسیده است، اما کارخانجات لبنی که تمایل به تولید شیرخشک و صادرات آن دارند، بیشترین شیر موجود در بازار را به سمت خطوط تولید شیرخشک هدایت می‌کنند و همچنان مدعی هستند بازار با کمبود شیر خام مواجه است. فعالان بازار دام انتظار دارند وزارت جهاد کشاورزی در خصوص واردات گاو ماده و محل تأمین ارز آن شفاف‌سازی کند.
به گزارش جهان معدن و به نقل از جوان آنلاین ؛خشکسالی، افزایش قیمت نهاده‌های دامی و افزایش قاچاق دام سبک به کشور‌های همسایه از جمله مهم‌ترین عواملی است که موجب شده در پنج سال گذشته قیمت گوشت گوساله و گوسفندی با افزایش مواجه شود. در دو سال گذشته افزایش قیمت نهاده‌های دامی نیز موجب شد بسیاری از دام‌های مولد روانه کشتارگاه‌ها و بازار با کمبود گوشت مواجه شود، از این رو به منظور تنظیم بازار، واردات دام سبک به صورت زنده و لاشه در دستور کار دولت قرار گرفت، اما واردات دام سنگین در دستور کار نبود و گوشت گوساله به صورت منجمد وارد کشور می‌شد چراکه واردات دام سنگین به دلیل قیمت بالا و شرایط حمل‌و‌نقل به کشور مشکلاتی داشت و چندان مقرون‌به‌صرفه نبود.
به رغم کمبود در بازار گوشت گوساله و گوسفندی، بازار شیر خام در این سال‌ها به استثنای برخی موارد که تأمین نهاده با مشکل مواجه می‌شد، آرام بود و کشور کمبودی در دام تلیسه نداشت. همگام با افزایش قیمت گوشت در پنج سال اخیر، قیمت شیر خام نیز با مصوبه دولت گران شده و علت این گرانی به منظور تأمین خوراک و هزینه‌های نهاده‌های دامی عنوان شده است. کارخانجات لبنی سال‌هاست می‌گویند با ظرفیت خالی تولید می‌کنند، زیرا بازار کشش تولید بیشتر را ندارد.
اکنون خبر رسیده است وزارت جهاد کشاورزی به منظور تأمین شیر خام کشور به اتحادیه شرکت‌های تعاونی کشاورزی دامداران سراسر کشور مجوز واردات گاو ماده (تلیسه) را صادر کرده، این در حالی است که کمبودی در تولید شیر خام و گوساله ماده در کشور وجود ندارد، به طوری که بر اساس آمار سال گذشته تولید شیر ۸درصد رشد داشته، اما نکته قابل توجه این است که کارخانجات رغبت بیشتری به تولید شیرخشک و صادرات آن دارند، اما مدعی هستند بازار با کمبود شیر خام مواجه است. با انتشار این نامه برخی دامداران نسبت به واردات تلیسه انتقاد دارند، زیرا در حال حاضر بازار اشباع است و واردات دام ماده به ضررشان تمام می‌شود.
بیم رانت در واردات تلیسه
در نامه‌ای که از سوی اتحادیه مرکزی تعاونی‌های کشاورزی دامداری ایران خطاب به شرکت‌های تعاونی دامداران سراسر کشور صادر شده، آمده از تاریخ ۹ مهر ماه امسال این اتحادیه توانسته است مجوز واردات تلیسه آبستن را از وزارت جهاد کشاورزی کسب کند. با توجه به متن نامه که تأکید شده قیمت تلیسه‌های آبستن مبلغ ۶۶۰میلیون ریال است، می‌توان نتیجه گرفت، واردات این دام‌های ماده با ارز نیمایی ۲۸هزارو ۵۰۰ تومان انجام خواهد شد، زیرا قیمت تلیسه با نرخ آزاد حدود ۱۲۰میلیون تومان می‌شود و مقرون‌به‌صرفه نیست. فعالان بازار با طرح این سؤال که چرا وزارت جهاد کشاورزی به جای واردات گوساله نر (تنظیم بازار گوشت مصرفی)، مجوز واردات تلیسه را صادر کرده است، معتقدند این اقدام وزارت جهادکشاورزی ابهاماتی به وجود آورده است و بیم آن می‌رود رانتی در میان باشد.
خبرنگار «جوان» کسب اطلاع کرده است که یکی از کارخانجات بزرگ و معروف صنایع لبنی، مجتمع دامپروری مگافارم با ظرفیت دام مولد بسیار بالا، اطراف تهران احداث و راه‌اندازی کرده و ممکن است صدور مجوز واردات تلیسه از سوی این وزارتخانه با ارز نیمایی ارتباطی با این مجتمع دامپروری و توزیع رانت به این کارخانه و بخش خصوصی داشته باشد، زیرا بر اساس اطلاعات رسیده این نشان تجاری معروف در گذشته نیز از رانت ارز دولتی بهره برده است.
نتیجه‌گیری
به باور کنشگران، با توجه به اتفاقاتی که در دو سال اخیر در وزارت جهاد کشاورزی و توزیع رانت ویژه به برخی فعالان صنعت کشاورزی به وقوع پیوسته، این وزارتخانه باید در صدور مجوز‌هایی از این دست که ممکن است رانتی ویژه برای افراد خاص ایجاد کند، دقت بیشتری کند، زیرا با رسانه‌ای‌شدن نامه اتحادیه مرکزی تعاونی‌های کشاورزی و دامداری این شائبه ایجاد شده که واردکنندگان می‌توانند از ارز نیمایی برای واردات تلیسه استفاده کنند، در حالی که کشور به هیچ وجه با کمبود تلیسه و شیر خام مواجه نیست بلکه این کمبود در بخش گوشت مصرفی خانوار به شدت نمایان است و اگر قرار است دام سنگینی با ارز نیمایی وارد شود، واردات گوساله نر ارجحیت دارد، زیرا دولت سیزدهم همواره دغدغه تأمین سبد مصرفی خانوار و تنظیم بازار گوشت را داشته و دارد، بنابراین ادعا‌هایی که کارخانجات تولید شیر و فرآورده لبنی از کمبود شیر خام دارند، غیرواقعی است و به واردات تلیسه در شرایط فعلی اقتصادی نیازی نیست. امید می‌رود وزارت جهاد کشاورزی با هوشمندی مانع توزیع هرگونه رانت در این وزارتخانه شود و راه‌های سوءاستفاده از محل واردات و حتی دریافت ارز نیمایی برای افرادی خاص که همیشه در این وزارتخانه کمین کرده‌اند، مسدود شود.