آمارهای صادراتی بیانگر این واقعیت است که در حوزه صادرات، صدور کالاهای معدنی و بخش معدن سهم بزرگی از کل صادرات کشور ما –به غیر از نفت- را در اختیار دارد، از همین روست که کارشناسان تاکید دارند سرمایه گذاری در بخش معدن می‌تواند تحولی بزرگ در تولید ناخالص داخلی کشور ایجاد کند؛ در واقع هزینه کردن کارشناسانه و اصولی در بخش معدن با بازگشت سرمایه قطعی روبروست، بسیاری تاکید دارند سهم بخش معدن در توسعه اقتصادی نسبت به سایر بخش‌های صنعتی و اقتصادی چشمگیرتر خواهد بود. سرمایه‌گذاری در معادن در عین حال اشتغال‌زایی قابل توجهی را هم به همراه دارد، از آنجایی که معادن در کشور ما اغلب در مناطق محروم قرار گرفته‌اند، این امر می‌تواند در اشتغال زایی افراد در شهرهای کوچک و مناطق محروم هم تاثیرگذار باشد و در عین حال موجب رونق اقتصادی شود. با در نظر گرفتن تمام این مزایا اما نگاهی به آمارها بیانگر این حقیقت تلخ است که بخش معدن در اقتصاد ایران با کمترین توجهات روبرو بوده است، اگرچه در ایجاد شرایط موجود نمی‌توان تاثیر تحریم‌ها را نادیده گرفت اما عدم در نظر گرفتن مشوق‌های دولتی برای سرمایه‌گذاری در بخش معدن که خود منجر به افزایش آمار تولید می‌شود، در کنار آن مشکل صادرات کالاهای معدنی در کنار مشکل واردات تجهیزات معدنی، نوسان نرخ ارز و به تبع آن بالا رفتن قیمت تجهیزات معدنی چالش‌هایی است که سرمایه‌گذاری در این بخش را با مشکل روبرو کرده است. این چالش‌ها در تمام بخش‌های معدنی در طول یک سال گذشته آشکارا قابل مشاهده و درک بوده است، شاید بتوان وجود چنین چالش‌هایی را در بررسی عملکرد یک ساله بخش معدن و نتیجه گیری از آن بیش از هر چیز دخیل دانست؛ در همین رابطه ماهنامه جهان معدن در گفت‌وگویی با مهندس رضا اشرف سمنانی رییس هیات مدیره انجمن حفاران غیرنفتی و مشاور مدیرعامل شرکت میدکو به بررسی عملکرد یک سال گذشته بخش معدن پرداخته است. اگرچه مهندس اشرف سمنانی در بخش تولید، صادرات و ایجاد واحدهای جدید بخش معدن را با عملکرد مثبت ارزیابی می‌کند اما در عین حال بر این باور است که در بخش اکتشاف که پایه فعالیت‌های معدنی است بخش معدن در کشور ما به خصوص در یک سال گذشته عملکرد بسیار ضعیفی داشته است؛ شرح گفت‌وگوی جهان معدن با رییس اتحادیه حفاران غیرنفتی و مشاور مدیرعامل شرکت میدکو در پی می‌آید:
ارزیابی شما از عملکرد بخش معدن و صنایع معدنی در یک سال گذشته چیست؟
در بخش خصوصی بسیاری از بنگاه‌ها فعالیت‌های گسترده‌ای داشته‌اند، صادرات رو به رشد مواد معدنی خود بیانگر این واقعیت است در طول یک سال گذشته ما در بخش تولید، صادرات و ایجاد واحدهای جدید معدنی عملکرد خوبی داشته‌ایم و در کنار آن نیاز است به خودمان یادآوری کنیم که بالا بردن استفاده از توان داخلی منجر به فعال‌تر شدن بخش خصوصی می‌شود و ما برای ایجاد عملکردی بهتر از این نیاز است که از پتانسیل بخش خصوصی هم استفاده کنیم.
مهمترین دستاورد بخش معدن در این یک سال چه بوده است؟
طرح‌های گسترده‌ای که به بهره‌برداری رسیدند را می‌توان مهمترین دستاورد این یک ساله خواند به خصوص که این جریان منجر به بالا رفتن پتانسیل‌های معدنی شده و استفاده از توان ساخت داخل هم افزایش یافته است.
مشکلات و چالش‌ها چه بوده‌اند؟
شرایط محیطی و اقتصادی در ایجاد مشکلات و چالش‌ها تاثیرگذار بوده‌اند؛ نوسان نرخ ارز که منجر به افزایش قیمت‌ها و در نتیجه بالا رفتن هزینه‌ها شده مهمترین موضوعی است که پیمانکاران معدنی را با مشکلات زیادی روبرو کرده است. در عین حال همین نوسان نرخ ارز باعث شد تامین قطعات و تجهیزات از خارج با قیمت‌های باور نکردنی انجام گیرد و یا اصلا امکان واردات فراهم نشده است.
بخش معدن برای سال آینده چه اولویت‌هایی باید در نظر داشته باشد؟
قطعا با توجه به اینکه نیاز به آماده سازی زیرساخت‌ها داریم مهمترین مبحث آن است که جاده و حمل و نقل مورد توجه قرار گیرد، همینطور لازم است که توجه بیشتری به اکتشافات داشته باشیم با توجه به اینکه هزینه بالایی هم ندارد نیاز است که زودتر به این بخش بپردازیم تا با سرمایه‌گذاری کمتر بخش اکتشاف را شکوفا کنند و این برای زنجیره صنایع موجود و توسعه آنها ضروری است.
به عنوان یک فعال معدنی چه راهکارهایی برای عملکرد بهتر بخش معدن در سال آینده می‌توانید پیشنهاد کنید؟
همسویی مقررات و قوانین در راستای توسعه دستگاه مالیاتی و دیگر دستگاه‌ها نیاز است که ملایم‌تر عمل کنند تا از این طریق فشارها کاهش پیدا کنند و بخش معدن رشد بیشتری تجربه کند و در نهایت رشد آنها منجر به سودی شود که بخش دولتی بتواند از آن مالیات دریافت کند و مالیات از اعمال فشار بر روی این بخش نباشد.