ارزیابی شما از عملکرد ایمیدرو در طول 18 سال گذشته از نگاه یک عضو کمیسیون صنایع و معادن مجلس چیست؟
ایمیدرو یکی از شرکت‌های توسعه‌ای است که ماموریت آن ورود به مسایل حوزه معدن و صنایع معدنی است و وظیفه اصلی این سازمان در واقع کاهش ریسک سرمایه‌گذاری است، این سازمان در عین حال وظیفه دارد تا با ورود به پهنه‌های شناسایی و واگذاری پهنه‌ها به بخش خصوصی موجبات گسترش فعالیت‌های بخش معدن را فراهم کند؛ اما برای ارزیابی این عملکرد نیاز است ما فعالیت‌های معدنی را پیش و پس از تعیین سیاست‌های کلی اصل 44 قانون اساسی هم مدنظر بگیریم؛ اگر میزان مشارکت ایمیدرو در فعالیت‌های مربوط به بخش معدن تا پیش تعیین این سیاست‌ها حدود 20 درصد بوده اکنون پس از هدف‌گذاری باید به 100 درصد رسیده باشد و یا حداقل این قابلیت را داشته باشد که به 100 درصد برسد. اما اکنون عموما آنچه از فعالیت‌های مثبت این سازمان می‌بینم بیشتر مربوط به دوران دکتر کرباسیان است که سازمان شکوفایی بهتری داشته است. از جمله نیازهای ایمیدرو گسترش زیرساخت‌ها در حوزه‌های مختلف است. برای انجام این مهم نیاز به تغییرات شگرف وجود دارد تا بتوانیم زیرساخت‌های حمل و نقلی و ... را فراهم کنیم، برای سرمایه‌گذاری در این بخش روان کردن قوانین و مسایل مربوط به این حوزه‌ها باید مدنظر قرار گیرد و در این صورت است که می‌توان مسیر را مستحکم‌تر از پیش ادامه داد. یکی از مسایلی که سد راه می‌شود و در اینجا به عنوان مثال می‌توان ارایه کرد، در رابطه با مساله محیط زیست و منابع طبیعی است که در موارد بسیاری تلاقی کار با ایمیدرو دارند و تا زمانی که این مشکلات حل نشود نمی‌توان توقع همکاری چندانی از سوی بخش‌های خصوصی با ایمیدرو داشت. نکته دارای اهمیت دیگری که باید به آن اشاره کرد اینکه هنوز اعتماد به بخش خصوصی برای ورود به بخش معدن در سیستم دولتی وجود ندارد. اگرچه مسیرهای رو به جلویی در طول این 18 سال پیموده شده اما همچنان می‌توان ادعا کرد که 18 سال زمان بسیار زیادی است و این مسیر می‌توانست به شکل خیلی بهتر پیموده شود چرا که حوزه معدن بسیار گسترده و سودآور است و باید کار بیشتری روی آن صورت گیرد که البته باز هم لازم به گفتن است که در زمان دکتر کرباسیان به نسبت جهش بهتری نسبت به دوره‌های دیگر وجود داشته است؛ تمام این مشکلات در شرایطی وجود دارند که اشاره به حوزه معادن در مواردی در سخنان رهبری هم بوده و ایشان تاکید داشته‌اند که معدن باید تنه به تنه نفت بزند.
در طول این مدت ایمیدرو تا چه میزان در راستای تحقق اهداف اولیه خود حرکت کرده و موفق بوده است؟
ایمیدرو تا حدودی در این مسیر موفق بوده اما همچنان جای کار بسیاری برای پیشرفت و تحقق اهداف خود دارد، تا اندازه‌ای مشکلات مربوط به این سازمان به تلاقی کاری و مشکلات آنها با سازمان محیط زیست و منابع طبیعی برمی‌گردد که اگر این مشکل و در عین حال موارد قانونی مزاحم در این مسیر مرتفع شوند، عملکرد بهتری را شاهد خواهیم بود. برای ادامه پرقدرت‌تر در مسیر توسعه سازمان در بخش معدن و صنایع معدنی نیاز داریم که به بخش خصوصی اجازه ورود دهیم که از اکتشاف تا بهره‌برداری از صنایع معدنی حضور فعال داشته باشند، در واقع معدن حیطه بسیار خوبی برای ورود بخش خصوصی است و به این منظور نیاز است که کنسرسیوم و کارتل‌های بزرگ معدنی شکل بگیرد. به عنوان مثال شرکت فولاد مبارکه به عنوان بزرگترین شرکت فولادی با بالاترین میزان تولید فولاد در ایران، در میزان تولید قابل مقایسه با یک کارتل چینی نیست، برای برداشتن گام‌های بزرگ نیاز به تشکیل کارتل‌های بزرگ اقتصادی داریم و برای این مهم نیاز است که جسارتی برای انجام کار وجود داشته باشد.
چالش‌ها و اولویت‌های اصلی ایمیدرو برای نقش آفرینی هر چه بهتر در رشد و توسعه بخش معدن کدام است؟
چالش‌های زیادی برای این سازمان وجود دارد که هر کدام راه‌حل خاص خودش را دارد: بحث کارتل‌ها یا همان پیشران‌های اقتصادی صنایع معدنی را می‌توان به عنوان نخستین چالش عنوان کرد؛ دومین چالش مربوط به حل مناقشات میان سازمان توسعه صنایع و معادن (ایمیدرو) با سازمان‌هایی است که با آنها تداخل فعالیت دارد؛ چالش سوم مربوط به پذیرش روش‌های ورود بخش خصوصی به حوزه معدن و صنایع معدنی است؛ مورد چهارم واگذاری‌ها در قانون است که نحوه انجام آن مشکلاتی را ایجاد کرده است؛ چالش پنجم مربوط به زمین شناسی و اکتشاف است چرا که پهنه‌های معدنی هنوز به صورت کامل شناسایی نشده‌اند و زمین شناسی در مواردی ایراداتی را مطرح می‌کند که جلوی راه اکتشاف را می‌گیرد و این نیاز به حل شدن برای ادامه مسیر دارد؛ در نهایت نکته آخر این است که در حوزه‌های معدنی یک معدن فولاد دارای انواع و اقسام عناصر مختلف و مطلوب دیگری است که در راه استخراج فولاد باطل می‌شود. در کنار استخراج عنصری که نیاز داریم باید استفاده از کانی‌های ارزشمند دیگر را هم مدنظر داشته باشیم چرا که در آینده بسیار نزدیک ما به همین عناصری که در برداشت‌های غیرعلمی حوزه‌های فولادی هدر می‌دهیم نیاز پیدا می‌کنیم و باید گام‌های جدی‌تری در این راستا برداشته شود.
به اعتقاد کارشناسان یکی از مشکلات سال‌های گذشته برخی ناهماهنگی‌ها و تداخل یا موازی کاری بین ماموریت‌ها و فعالیت‌های معاونت امور معدنی وزارتخانه و ایمیدرو بوده است، نظر شما در این خصوص چیست؟
به نظر من چرخه‌های فعالیتی و محدوده‌ها باید درست تعریف شود، ایمیدرو باید بتواند راه‌هایی را که تاکنون توسعه داده اکنون واگذار کند و هزینه حاصل از آن را در معدن و صنایع معدنی به کار بگیرد. اصولا سازمان‌های توسعه‌ای با چنین تداخل کاری یا موازی کاری روبرو هستند و به غیر از ایمیدرو، سازمان پتروشیمی و ایدرو هم دقیقا چنین مشکلاتی دارند که نیاز است چاره‌ای برای مرتفع شدن آن اندیشیده شود.
شما چه پیشنهادهایی در راستای بهبود عملکرد این سازمان دارید؟
به هر حال ایمیدرو چالش‌هایی را تاکنون تجربه کرده و چالش‌هایی هم در ادامه مسیر خود تجربه خواهد کرد که من به چند تا از آنها اشاره کردم و برای بهبود عملکرد راهکار اصلی این است که این چالش‌ها در دوره‌های مختلف و در بخش‌های مختلف سازمان شناسایی شوند و چاره‌ای برای آنها اندیشیده شود که تنها در صورت حل این موارد ممکن است تغییری در مسیر سازمان ایجاد شود.