*از تاسیس اتحادیه حفاران غیرنفتی برای ما بگویید و اینکه اتحادیه تاکنون به چه میزان از اهداف و اولویت‌های ابتدایی خود دست یافته است؟
بیشتر اتحادیه‌هایی که در گذشته تشکیل شده‌اند بعد از گذشت 30 الی 40 سال تازه به نتایج مطلوب رسیده‌اند. از زمانی که یک اتحادیه تشکیل می‌شود تا زمانی که به اهداف خود دست پیدا کند که قابل لمس برای اعضای خود باشد، یک بازه زمانی چندساله را می‌طلبد. با توجه به اینکه اتحادیه حفاران غیرنفتی حدود 8 سال از تشکیل آن می‌گذرد به نظر من کارهای ریشه‌ای زیادی انجام شده است، شاید این نتایج برای اعضا خیلی ملموس نباشد، ولی در راه ملموس شدن است. لذا اول باید کارهای ریشه‌ای از جمله قوانین و شرایط را فراهم کرد تا بتوان بر اساس آنها قوانینی که اجرایی باشند مصوب کرد. اتحادیه با اتاق بازرگانی، شرکت‌های خصوصی مکاتبه و جلسات متعددی داشته تا بتواند زیربناهای قانونی را در مواردی که مشکل وجود دارد و موانعی را که در سر راه قرار دارد بتواند از بین ببرد تا مصوباتی روی قوانین بگیرد که برای اعضای اتحادیه ملموس شود.
اتحادیه یک مرجع رسمی است که می‌تواند صدای اعضای خود را به گوش مسوولان برساند و از طریق اتحادیه و اتاق بازرگانی ایران خیلی راحت‌تر می‌توان این مسیر را پیمود و صدای حفاران را به گوش مسوولان رسانید.
* اتحادیه چه برنامه‌هایی را در دستور کار خود دارد؟
اتحادیه یک سری اهداف کوتاه مدت دارد و یک سری اهداف بلند مدت. اهدف بلند مدت اتحادیه به کل کشور بازمی‌گردد. ایران یک کشور معدنی است و یکی از شاخصه‌هایی که برای توسعه در نظر می‌گیرند میزان متراژ حفاری در آن کشور است. یعنی از نظر کاری و زیربنایی دارای اهمیت بسیار زیادی است. بحث مطالعات در کشور ما نادیده گرفته شده و می‌شود. بر اساس مطالعات است که اکتشاف صورت می‌گیرد تا خوراک صنایع داخلی تامین شود. بنابراین یکی از اهداف مهم اتحادیه روشن کردن اهمیت اکتشاف در معادن برای مسوولان است تا به این درک برسند که اکتشاف زیربنای کار معدن است. بزرگ‌ترین زنجیره و هزینه‌برترین صنعت، حفاری است و اگر حفاری شناخته نشود و به اهمیت آن پی برده نشود ضرری که کشور از بُعد معادن خواهد خورد بسیار ملموس است. پس بعد از درک اهمیت حفاری، مشکلاتی را که با آن درگیر هستند دقیق‌تر توجه می‌کنند و راهکارهای مناسب برای مشکلات در نظر می‌گیرند.
متاسفانه امسال با جهش نرخ ارز مواجه شدیم. همان طور که می‌دانید 60 درصد کار حفاری به ارز وابسته است، برای اینکه ما نیاز داریم قطعات و لوازم درون چاهی را از خارج از کشور وارد کنیم. لوله‌های حفاری در داخل تولید نمی‌شوند و به دلیل عدم آگاهی نسبت به این حوزه تصور بر این است که لوله‌های حفاری کاربرد یکسانی با لوله‌های گاز و آب دارد و لذا اجازه واردات جداگانه به این لوازم داده نمی‌شود. اهداف کوتاه مدتی که اتحادیه دنبال می‌کند، این است که اعضای اتحادیه برای پیشبرد کارشان به شدت نیاز به واردات کالا دارند و واردات قطعات و تجهیزات حفاری در اولویت سوم قرار گرفته است. همچنین مجبور هستیم با 3 برابر قیمت خرید کنیم که این مساله به خودی خود باعث متلاشی شدن این صنعت می‌شود. اتحادیه تمام تلاش خود را به کار می‌بندد که ارتباطاتی با افراد مسوول برای واردات کالاهای حفاری برقرار کند تا با شناخت بیشتری این مشکل برطرف شده و اولویت امر حفاری به درک مسوولین برسد.
یکی دیگر از مشکلاتی که در داخل کشور با آن مواجه هستیم، خود تحریمی و بوروکراسی اداری است. یعنی شرکت‌ها با ارتباطاتی که دارند مشکلی برای خرید کالا از خارج ندارند اما در زمان وارد کردن کالا در داخل کشور با مشکل مواجه می‌شوند. تحریم‌های داخلی یعنی ارز دولتی و حتی ارز در سامانه نیمایی نیز به این صنعت تعلق نمی‌گیرد و به اجناسی هم که پیشتر وارد شده و در گمرک مانده اجازه ترخیص داده نمی‌شود. بارها در اتحادیه به این موضوع اشاره شده که در آینده‌ای نه چندان دور مثلا 20سال دیگر، بسیار ضعیف خواهیم شد که در آن شرایط ممکن است نیاز بر این باشد که به منظور اکتشاف معدن با پیمانکار خارجی قرارداد ببندیم.
از دغدغه‌های دیگر شرکت‌های حفاری مالیات و بیمه است که با آن مواجه هستند. هیات دولت باید شرکت‌هایی را که در مناطق محروم کار می‌کنند از مالیات معاف کند. ما در جایی شروع به کار می‌کنیم که هیچ امکاناتی در آن وجود ندارد یعنی هنوز معدنی شکل نگرفته و منطقه از لحاظ امکانات صفر است. همه این مشکلات به بدنه پیمانکاری حفاران اکتشافی کشور برخورد می‌کند و آرام آرام این صنعت را تضعیف‌ می‌کند و تا جایی که اطلاع دارم هیچ‌کدام از دوستان در اتحادیه و یا خارج از اتحادیه حرکت روبه جلویی در این زمینه‌ها نداشته‌اند و بر اساس استانداردهای روز دنیا خود و تجهیزات خود را موفق نشده‌اند به روز رسانی کنند.
*با توجه به ارتباط نزدیک امر حفاری با توسعه اکتشافات معدنی در کشور، چالش‌های بخش حفاری چه تاثیری بر بخش اکتشاف داشته است؟
همان طور که قبلا گفتم، 60درصد کار حفاری به ارز وابسته است. وقتی قیمت‌ها مناسب باشد و شرکت‌ها از روی اجبار و بیکاری، تن به انجام پروژه با نرخ پایین‌تر از نرخ‌های مصوب چند سال پیش ندهند، بالتبع با کیفیت بهتر و تجهیزات حرفه‌ای‌تر کار انجام می‌شود. به تبع آن شرکت‌ها خود را به روز رسانی می‌کنند و دستگاه‌ها و تجهیزات روز دنیا را وارد می‌کنند که تحلیل و پردازش داده‌ها بر آن اساس در معیارهای دقیق‌تری انجام می‌پذیرد و در زمان کوتاه‌تری با اپراتورهای باتجربه و حرفه‌ای اکتشاف انجام می‌شود .
آیا امکان خروج از قراردادهایی که در سال گذشته بسته شده وجود دارد؟ بیشتر از این جنبه این مساله را مطرح می‌کنم که تعدیل ارزی هم به این بخش تعلق نگرفته است.
ما زمانی که قراردادی می‌بندیم و کاری را شروع می‌کنیم بر آن مبنا ضمانت‌نامه‌ای مرتبط به کارفرما می‌دهیم. جهش ارزی که امسال در کشور اتفاق افتاد را سال گذشته کسی پیش بینی نمی‌کرد تا بر مبنای آن پیش بینی‌ها تبصره‌ای در قراردادها قید کنیم که بر فرض مثال صرفا با 10 درصد افزایش نرخ ارز قرارداد پابرجاست. کارفرما پیش خود می‌گوید پیمانکار مجبور است کار را به پایان برساند و این به خاطر ضمانت‌نامه، صورت وضعیت و مطالباتی است که پیش او دارد و این شرایط پیمانکار را مجبور می‌کند حتی با وجود تحمل خسارت کار خود را به پایان برساند تا جلوی ضرر بیشتر را بگیرد. این یک حرکت ظالمانه است و پیمانکار مظلوم واقع شده است. جالب‌تر این است که کارفرما ماده معدنی را که اکتشاف شده را به قیمت جدید ارز می‌فروشد ولی برای پیمانکارانی که در قسمت حفاری، اکتشاف و استخراج کار می‌کنند ریالی حساب می‌کند. لذا تناسبی در این زمینه وجود ندارد و این صرفا مختص صنعت حفاری نیست و در همه بخش‌های صنعتی کشور چنین شرایطی میان کارفرما و پیمان‌کار وجود دارد.
از موضوعات مهم دیگری که در اتحادیه مطرح است و خیلی پیگیر آن هستیم، قراردادهای حقوقی است که منافع دو طرف در نظر گرفته شود و باید این را از طریق هیات دولت مصوب کنیم که قراردادهای حقوقی مبنا قرار گیرند. تمام قرارداهایی که تا به امروز وجود داشته،‌ چه با شرکت‌های دولتی و چه خصوصی، 90درصد به نفع کارفرما بوده است.
*چه انتظاراتی از دولت و مجلس برای برون رفت از این مشکلات دارید؟
اولین خواسته ما از دولت و مجلس این است که به اهمیت این حوزه پی ببرند که اگر حفاری نباشد کارخانه‌های ذوب‌آهن، فولاد مبارکه و ... نیز کار نمی‌توانند کار خود را ادامه دهند. دوم اینکه متوجه باشند کسی که وارد این حوزه می شود جزو افراد خاص است که سرمایه خود را باریسک بالایی که این صنعت دارد، وارد می‌کند و در این بخش سرمایه‌گذاری می‌کند. لذا ضوابطی باید در نظر گرفته شود که سرمایه‌گذار را جذب کند مثل بحث‌های مالیاتی، بیمه و ... که با شرایط کاری پیمانکار هماهنگ باشد.