مهندس غلامرضایی عضو اتحادیه حفاران غیرنفتی: واردات قطعات درونچاهی، چالش اصلی شرکتهای حفاری است
اتحاديه حفاران غیرنفتی با هدف رفع مشكلات موجود و بستر سازي براي ورود سرمايه به اين بخش و همچنين توسعه فعاليتهاي حفاري در داخل و خارج از كشور در سال 89 تاسیس شد. چرا که حفاری بدون شک و به اذعان اکثر کارشناسان سنگ بنای ایجاد فعالیت معدنی و سرآغاز اشتغال زایی در این بخش است؛ حفاری دقیق و کارشناسی علاوه بر بالا بردن ارزش معدن منجر به توسعه پایدار اقتصادی میشود. انجام حفاري در مقياس بالاتر، تامین قطعات درون چاهی، ساخت دستگاههای حفاری و وارد کردن تکنولوژی و دانش ساخت قطعات اصلی دستگاهها از مهمترين محورهايي است كه با تشكيل اتحاديه مورد بحث قرار گرفته است.
عدم تخصیص نرخ تعدیل، پایین بودن قیمت حفاری، مشکلات تامین قطعات درون چاهی از جمله مشکلاتی بود که مهندس غلامرضایی عضو اتحادیه حفاران غیرنفتی در طول این گفتوگو به بیان آن پرداخته است:
مهندس رضا شایسته عضو هیات مدیره اتحادیه حفاران غیرنفتی مطرح کرد: مصوبات بدون مطالعه و برنامه ریزی بلای جان حفاریهای غیرنفتی
در سال 89 شرکتهای حفاری در اتاق بازرگانی ایران دور هم جمع شدند و تصمیم به تشکیل اتحادیهای برای تقویت حفاری در کشور گرفتند؛ نتیجه این تصمیم و نشست تشکیل اتحادیه حفاران غیرنفتی در کشور شد؛ با توجه به اینکه پیشتر اتحادیه حفاران نفتی به ثبت رسیده بود متولیان این کار تصمیم گرفتند نام حفاران غیرنفتی را برای خود انتخاب کنند اما از همان ابتدا مشکلاتی بر سر راه آنها قرار گرفت. مشکلات اتحادیه حفاران غیرنفتی فراتر از تحریمها و مشکلات مالی و ارزی به برخی مسایل و تحریمهای داخلی هم بازمیگردد، از جمله آن میتوان به ارزان فروشی خدمات حفاری به دلیل تعداد بسیار کم پروژهها در طول یک سال اشاره کرد، در حقیقت ارایه قیمت کمتر و پایینتر از نرخ مصوب اتحادیه تبدیل به رقابتی برای شرکتهای حفاری شد که تلاش داشتند به هر طریقی شده پروژهای در دست بگیرند و با اندک درآمدی هم که شده امورات خود را بگذرانند! از دیگر مشکلاتی که این صنعت با آن مواجه است به رسمیت شناخته نشدن از سوی دولت و سازمانها وکارفرماهای دولتی، نداشتن قدرت اجرایی لازم، نبود سرمایهگذار خارجی، نبود سیستم بانکی مناسب و واردات کالا و تامین قطعات مورد نیاز هم میتوان اشاره کرد. مهندس رضا شایسته از اعضای هیات مدیره اتحادیه حفاران غیرنفتی و مدیرعامل شرکت تجهیزات حفاری چرخ پارسی در گفتوگو با ماهنامه «جهان معدن» با اشاره به بخشی از این چالشها، راهکارهایی برای آنها مطرح کرد که در ادامه میخوانیم:
حبیبی عضو هیات مدیره اتحادیه حفاران غیرنفتی: دولت یک بار برای همیشه در کنار معدنکاران قرار بگیرد
مهندس محسن حبیبی علیرغم جوانی، از جمله افرادی است که در گفتوگو با بیشتر اعضای اتحایه از او نام برده میشود؛ حبیبی مدیرعامل شرکت علوم زمین پاسارگاد و عضو هیات مدیره اتحادیه حفاران غیرنفتی جزو معدود افرادی است که پیش از طرح مشکلات و چالشهایی که اتحادیه با آنها روبروست راهکارهای حل مشکلات را هم ارایه میدهد؛ مسالهای همچون تاثیر نوسانات نرخ ارز بر کارکرد شرکتهای عضو اتحادیه، تاثیر تصویب بخشنامه تعدیل نرخ ارز بر عملکرد شرکتها و تمام مسایلی که اتحادیه از ابتدای راه تاکنون در پیش روی خود دیده است راهکارهایی دارد که اتحادیه هر کدام از آنها را به صورت جداگانه مدنظر قرار داده است، با این وجود برخی مشکلات داخلی و گاهی صنفی و البته دولتی مانع رفع این مسایل و مشکلات بودهاند. کمبود وجود یک استاندارد مورد تایید اتحادیه، عدم به روز رسانی قیمت مصوب حفاری، عدم به رسمیت شناخته شدن اتحادیه از سوی دولت و شرکتهای دولتی، قوانینی که مدام در حال تغییر هستند، عدم تخصیص ارز دولتی یا نیمایی و به طور کلی عدم ثبت سفارش ادوات حفاری که در مغایرت با بخشنامه تعدیل ارزی است.
عدم همکاری کارفرما در تخصیص تعدیل با پیمانکاران بخش حفاری مسالهای است که عموما یا این شرکتها و در نهایت اتحادیه را به چالشهای بزرگ کشانده و یا آنها را تا مرز ورشکستگی به پیش برده است. در گفتوگو با مهندس محسن حبیبی و لیلی مهدی پور در کنار طرح مسایل و مشکلات اتحادیه حفاران غیرنفتی راهکارهایی هم برای آنها عنوان شده است:
مهندس پازوکی عضو اتحادیه حفاران غیرنفتی: عدم شناخت در حفاری خسارتهای جبران ناپذیری به بخش معدن وارد میکند
اتحادیهها نه تنها برای دفاع از حقوق اعضای خود بلکه بیشتر نگاهبانی از حیات و هستی کارگاههای صنعتی و تضمین پایداری اقتصادی آنها تشکیل میشوند. تشکلها اهداف متنوعی از جمله رونق بخشیدن به بازار، تدوین مقررات کسب و کار، تدوین روشهای فنی انجام کار و پیشهوری، تدوین معیارهای به کارگیری نیروی انسانی، چگونگی تامین و به کارگیری ابزار کار، را دنبال میکنند. اتحادیه حفاران غیرنفتی در شرایطی که تلاش کرده تمام حقوق و چالشهای اعضای خود را در نظر داشته باشد اما همچنان خود با چالشهای اساسی روبروست. در رابطه با این چالشها و مشکلات علاوه بر شرایط بینالمللی و محدودیتهای بانکی و مالی گاهی مصوبهها و قوانین مجلس و دولت هم سنگی بر سر راه اتحادیه و فعالیت اعضای آن بوده است؛ از جمله آن میتوان به موضوع عدم اجازه واردات تجهیزات حفاری بر مبنای تصویب تعدیل نرخ ارز اشاره کرد؛ در شرایطی که بسیاری از تجهیزات و ابزار حفاری همچنان تولید داخلی ندارند و برای استفاده از آنها نیاز به واردات داریم مصوبه تعدیل و روشهای واردات آن راه چارهای برای موارد خاصی همچون ابزار و تجهیزات حفاری باقی نگذاشته است؛ این است که اعضای اتحادیه گاهی در طرح مسایل خود به سختتر بودن تحریمهای داخلی در مقایسه با تحریمهای خارجی اشاره میکنند. در کنار آن قراردادهای یکطرفهای که میان پیمانکاران و بیشتر کارفرمای دولتی بسته میشود موضوعی است که تبدیل به یک معضل در انجام امور پیمانکاری حفار ی و معدن شده است؛ در شرایطی که شرکتهای حفاری فشارهای زیادی را به دلیل شرایط اقتصادی تحمل میکنند در قراردادهای پیشین و فعلی خود با کارفرمای دولتی متحمل قوانین کاملا یک طرفه از سمت دیگر قرارداد میشوند، اگرچه اتحادیه اصلاح قراردادهای پیمانکاری را با شرکتهای دولتی مدنظر قرار داده اما همچنان راه حلی برای عبور از این معضل به اجرا درنیامده است. مهندس محمدپازوکی عضو هیات مدیره اتحادیه و مدیرعامل شرکت مهندسی کیان آرتابان در گفت و گو با «جهان معدن» ضمن بیان برنامههای اتحادیه در سال آینده، به تشریح چالشها در این بخش پرداخت که متن مصاحبه در ادامه میآید:
مهندس نوریان: توسعه اکتشافات معدنی، مهمترين كاري است که باید در اولویت ایميدرو باشد
سازمان توسعه و نوسازی معادن و صنایع معدنی ایران كه به منظور رفع نیازهاي کشور به محصولات و فرآورده های معدنی و با تاکید بر بهینه سازی نظام اقتصادی کشور در بخش معادن و صنایع وابسته و همچنین اعمال نظارت بر استفاده از ذخایر معدنی و بهره برداری صحیح و موثر از آنها تشكيل شد؛ درآستانه 18 سالگی است. اين سازمان كه دوران بلوغ و بروز خود را به خوبي پشت سر گذاشته؛ متولی راهبری توسعه، توانمندسازی و رقابت پذیری بخش معدن و صنایع معدنی و تبدیل منابع و محصولات این بخش به ثروت پایدار كشور است.
در همين راستا در آستانه 18 سالگي ايميدرو به سراغ كارشناسان و متوليان اين بخش رفته و نظرات آنها را در خصوص عملكرد اين سازمان و ميزان موفقيت آن در تحقق اهداف اوليه خود جويا شده است. مهندس محمد نوریان مدیرعامل شرکت معدنی و صنعتی چادرملو در گفت و گو با خبرنگار ما با تاكيد بر اينكه "توسعه اکتشافات معدنی مهمترين كاري است که باید در اولویت ایميدرو قرار بگيرد"؛ از پيشنهادات خود به دكتر غريب پور رياست جديد سازمان ايميدرو سخن گفت و در ادامه از چالش ها و مشكلات موجود در بخش معدن و صنايع معدني مطالبي را عنوان كرد كه ماحصل اين گفت و گو در ادامه مي آيد:
غلامرضا ملاطاهری:رویکرد جدید ایمیدرو نگاه به صنایع« هایتک» است
در نگاهی به عملکرد 18 ساله سازمان توسعهای ایمیدرو بدون شک یکی از ملزومات ارزیابی را میتوان منوط به فعاليتهايي دانست که در حوزه پژوهشی و تحقیقاتی این سازمان به آن پرداخته شده است؛ بدون تردید هر سازمانی به افراد آموزش دیده و با تجربه نیاز دارد تا ماموریت خود را به انجام برساند؛ در عین حال بها دادن به پژوهش و فناوري به افزایش بهرهوری سازمانی کمک میکند؛ در حقیقت سازمان توسعه و نوسازی معادن و صنایع معدنی ایران به عنوان سازمان مرجع در بخش معدن و صنایع معدنی نیاز به انجام آموزش، فناوري و پژوهشهای كاربردي بیشتری به منظور افزایش بهرهوری و بهبود عملکرد خود دارد؛ این رویکرد عملکرد سازمان را نيز در موقعیتهای مختلف هدايت و مورد پايش قرار مي دهد، به عنوان مثال مبانی مورد نیاز در دوران تحریم متفاوت از آن چیزی است که در دوران پیش از تحریمها مدنظر بوده است؛ در همین راستا با نگاهی که به عملکرد هجده ساله سازمان ایمیدرو داشتهایم، گفتوگویی با دکتر ملاطاهری مدیر آموزش، پژوهش و فناوری سازمان انجام دادهایم؛ غلامرضا ملاطاهری همچنین ریاست مرکز تحقیقات فرآوری مواد معدنی ایران و مجري طرح عناصر نادر را در كارنامه شغلي خود داشته است:
مهدی کرباسیان: ایمیدرو رقیب بخش خصوصی نیست
پای صحبتهای اهل معدن و صنایع معدنی که بنشینی و بحث از توسعه معدن و فعالیتهای معدنی به میان آید بدون شک صحبت از همکاریها با ایمیدرو به میان میآید؛ ایمیدرو یا همان سازمان توسعه و نوسازی معادن و صنایع معدنی هجده سال پیش به منظور رفع نیاز کشور به محصولات معدنی با تاکید بر بهینهسازی نظام اقتصادی کشور در بخش معادن و صنایع وابسته و همچنین اعمال نظارت بر استفاده از ذخایر معدنی و بهره برداری صحیح و موثر از آنها از طریق بررسی، تهیه و اجرای طرحهای احداث، توسعه، تجهیز و نوسازی صنایع تولیدی، متالوژی، استخراج و فرآوری مواد معدنی و اجرای کارهای اکتشافی تشکیل شد. مسوولان و متولیان وقت وزارت صنعت بر این باور بودند که ایمیدرو در طول زمان باید متولی راهبری توسعه، توانمندسازی و رقابت پذیری بخش معدن و صنایع معدنی و تبدیل منابع و محصولات این بخش به ثروت پایدار کشور شود. اما اینکه این سازمان تا چه اندازه در این مسیر موفق بوده، در بررسی عملکرد هجده ساله باید به آن پرداخت.
اگرچه در صحبت از این عملکرد نزدیک به دو دهه کاستیهای زیادی مطرح میشود اما هر بار که اهالی معدن از نقاط قوت سازمان میگویند گریزی هم به دوران ریاست دکتر مهدی کرباسیان میزنند که مهر ماه سال جاری و پس از تصویب قانون عدم به کارگیری بازنشستگان از سمت ریاست هیات عامل ایمیدرو استعفا کرد. بیشتر اهالی معدن و صنایع معدنی بر این باورند که دکتر کرباسیان یکی از موفقترین مدیران تمام دورانهای این سازمان بوده است؛ با دکتر مهدی کرباسیان رییس پیشین این سازمان گفتوگویی داشتهایم که ریاست این سازمان را از شهریور 92 تا مهر 97 بر عهده داشته است:
امیر صباغ مطرح کرد: اولویت اصلی ایمیدرو؛ حفظ وضع تولید
افزایش سهم بخش معدن در توسعه اقتصادی اغلب سخنان شعار مانندی است که مسوولان و دست اندرکاران معدنی آن را بارها مطرح کردهاند، همین چندی پیش وزیر صمت در بازدید از چهاردهمین نمایشگاه معدن و صنایع معدنی در این باره تاکید کرد که افزایش سهم معدن در اقتصاد جز اهداف مهم وزارتخانه است؛ وزیر در عین حال خبر داد که در حال حاضر سهم معدن در اقتصاد ۱.۲ درصد است و برنامه این است که تا پایان سال این عدد به 1.4 درصد برسد و همین موضوع باعث افزایش سهم صنایع معدنی هم میشود. همین مساله و کاهش وابستگی اقتصادی به نفت شاید یکی از مهمترین دلایل راهاندازی ایمیدرو برای توسعه بخش معدن عنوان شد با این وجود بخش بزرگی از مشکل بخش معدن و صنایع معدنی به بودجهای بازمیگردد که سالانه برای آنها در نظر گرفته میشود، در حقیقت یارانه و بودجهای که به بخش نفت تعلق میگیرد در اقتصاد نفتی کشور ما قابل مقایسه با بودجه و یارانه بخش معدن نیست. در چنین شرایطی است که میتوان به دلیل محدودیت در اکتشافهای جدید و عدم گسترش مورد انتظار بخش معدن پی برد؛ اقتصادی که قرار است به جای نفت متکی بر معدن شود نیاز به توجه بیشتری برای نه تنها توسعه این بخش بلکه حفظ وضع موجود تولید در معدن و صنایع معدنی دارد؛ در گفتوگویی که با امیر صباغ مدیر اقتصادی و توسعه سرمایهگذاری داشته ایم بخشی از این چالشها مدنظر قرار گرفته است؛ حمایت دولت از ایمیدرو به عنوان سازمان توسعهای بخش معدن و صنایع معدنی، همچنین حفظ وضع تولید در معادن موضوعهایی است که مهندس امیر صباغ مدیر اقتصادی و توسعه سرمایهگذاری ایمیدرو در این گفتوگو بیش از هر چیز بر آن تاکید دارد: