*به عنوان نخستين سوال؛ لطفاً در ابتدا تاریخچه مختصري از تاسيس مجتمع ذوب و احياي روي قشم  بيان فرمائيد.
طی توافقی که ریاست جمهور وقت در سال 76 با کشور چین داشت، مقرر شد یک خط تولید شمش روی با مشارکت شرکت فرآوری مواد معدنی و شرکت NFC چین در منطقه آزاد قشم ایجاد شود. مطابق این توافق مقرر گردید تکنولوژی و ماشین آلات از طرف شرکت چینی، زمین و نیروی انسانی به همراه تامین مواد اولیه از طرف ایرانی مهيا شود.
پس از تأمین ماشین آلات و اتمام عملیات عمرانی طرف چینی از این پروژه انصراف داد و مراحل نصب و راه اندازی و بهره برداری توسط شرکت فراچین قشم به انجام رسید. در اوايل تير ماه 78 مالکیت شرکت ذوب و احیای روی قشم به شرکت کالسیمین منتقل شد. ظرفیت اسمی تولید این شرکت 24 هزار تن در سال است و در حال حاضر حدود 380 نفر به طور مستقیم و 2000 نفر به طور غیر مستقیم در این مجتمع مشغول به فعالیت هستند.
* لطفاً در خصوص سال تاسیس شرکت ذوب و احیای روی قشم و به طور کلی عمده فعالیت ها و تولیدات مجتمع توضیحاتی بفرمائید.
مجتمع ذوب و احیای روی قشم در سال 78 با ظرفیت تولید سالانه حدوداً 5 هزار تن شمش روی احداث شد   و در حال حاضر ظرفیت تولید این مجموعه به 24 هزار تن در سال رسیده است. البته بیشترین میزان تولید این شرکت طی سال های 88 تا 90 بوده که در حدود 20 هزار تن تولید شمش روی بوده است.
یکی از دلایل اصلی افزایش تولید طی سال های 88 تا 90 بالا بودن عیار 20 تا 35 درصدی خاک روی ورودی جهت استفاده در کارخانه بوده که تولید مجتمع را به 20 هزار تن شمش رسانيده است؛ متاُسفانه از سال 91 به بعد به دلیل کاهش عیار و تناژ خاک ورودی، میزان تولیدات نیز کاهش یافته است.
در خصوص تعداد کارکنان نیز طی این سال ها حدود 360 تا 370 نفر مشغول به فعالیت بودند که پس از سال 94 به دلیل افت شدیدی که در اثر کمبود مواد معدنی به وجود آمد، حدود 50 نفر از نیروهای شرکت تعدیل شدند؛ به طوری که در سال 94 میزان تولیدات این مجتمع کاهش یافت و حدود 6 هزار و 300 تن شمش روی توليد شد.
پس از ورود اینجانب به شرکت ذوب و احیای روی قشم در اوایل مرداد ماه سالجاری، تغییراتی در سیاست های کاری مجموعه اتخاذ شد؛ بطوریکه بخشی از خطوط تولید که غیر فعال شده بودند و بخشی نیز با حداکثر ظرفیت فعال نبودند به حول قوه الهي و با تلاش مجدانه کلیه پرسنل زحمتکش مجتمع، با تعمیرات اساسی صورت گرفته موفق به افزايش ظرفیت تولید روزانه ورق روی از 54 تن به 68 تن با خاک کم عیار 15درصد شديم. همچنين علیرغم کاهش عیار خاک مصرفی (حدوداً 15 درصد) با اتكاء به تخصص نيروي های داخلي به توليد 1.650 تن شمش روي در ماه گذشته دست يافتيم.
* ماده اولیه مجتمع احیای روی قشم از کجا تامین می شود؟
بخشی از ماده اولیه کارخانه از طریق سهمیه ای که از معدن انگوران داریم، تهیه و بخش عمده آن نیز از سایر کشورها از جمله ترکیه تامین می شود. هم اکنون نیز یک کشتی 12 هزار تنی با عیار حدود 5/15 درصد بارگیری و در آینده نزدیک در جزيره قشم جهت تخليه پهلو مي گيرد.
*آیا برای کاهش هزینه های ورود مواد اولیه از سایر کشورها و همچنین هزینه های انتقال و جابجایی این مواد بهتر نبود کارخانه در جای مناسب تری که ماده اولیه نیز همان جا تهیه و تولید می شد، تاسیس می گردید؟
در اين خصوص دو سیاست حائز اهميت است؛ نخست آنكه هدف از تأسیس این کارخانه در اين منطقه، توسعه مناطق محروم و محروميت زدايي و ايجاد اشتغال بوده است؛ ثانیاً دسترسي به بازار فروش و راه هاي ارتباطي بين المللي جهت صادرات محصول مي باشد. پس از مطالعات استراتژيك، جزيره قشم جهت احداث كارخانه به تأييد رسيد.
*آیا برای تامین مواد اولیه مورد نیاز مجتمع، نمی توان از ذخایر داخلی همچون معدن سرب و روی مهدی آباد یزد استفاده  کرد و دیگر از بازارهای جهانی چون ترکیه اقدام به واردات ماده اولیه نکرد؟
به دلیل پایین بودن عیار خاک معدن سرب و روی مهدی آباد یزد (در حدود 5 تا 6 درصد)، استفاده از خاک این مجموعه امکانپذیر نیست. البته این معدن در حال حاضر به عنوان یکی از بزرگترین معادن روباز دنیا در زمینه تولید روی محسوب می شود که تاکنون بصورت کامل مورد بهره برداری قرار نگرفته است.
البته در گذشته خاک معدن انگوران با عیار بالا وارد خط تولید می شد؛ اما در حال حاضر این روش مناسبی نیست و باید به دلیل محدودیت موجود در تأمین خاک، فرآیند مخلوط کردن و رسیدن به خاک 15 درصد با خاک های قدیم( باطله ها) را انجام دهیم. به طور مثال خاک 20 درصد را با باطله های قدیمی که عیار 8 تا 9 درصد داشته است ترکیب کرده و به خاک با عیار 15 درصد رساندیم كه با استفاده از این روش موفق به توليد 250 تن شمش روي شده ايم. در حقیقت حدود 5 هزار تن از خاک های قدیمی کارخانه با عیار 6 تا 9 درصد را ذخیره کردیم تا زمانی که خاک 20 درصدی به بالا وارد کارخانه می شود، با این خاک عیار پایین ترکیب و مورد استفاده مجدد قرار گيرد. ان شاءالله تا پایان بهمن ماه سالجاری با تغییراتی که اعمال می کنیم امکان استفاده از خاک های کم عیار 12 درصد را فراهم خواهیم کرد.
*آیا این ایده تنها در شرکت شما اجرا می شود؟
البته به این صورت خاص خیر. اما روش مخلوط کردن با عیارهای مختلف در بعضی مجتمع های تولید روی در حال انجام است. همچنين در دنیا تولید با این روش مرسوم است و تنها مختص شرکت ذوب و احیای روی قشم نیست.
* در حال حاضر مجتمع ذوب و احیای روی قشم چند محصول تولید می کند؟
در سال 91 عملیات احداث کارخانه تولید اسید سولفوریک آغاز و از سال 92 شروع به تولید این محصول کرده ایم. در حقیقت اسید سولفوریک یکی از مواد شیمیایی افزودنی فرآیند تولید ورق روی است و با توجه به موقعیت جغرافيايي جزيره قشم تولید اين محصول در خود مجتمع ضروری بوده است.
خوشبختانه هم اکنون در حدود روزانه 160 تن اسید سولفوریک در این مجتمع تولید می شود که با راه اندازی این واحد کمک قابل توجهي به مجتمع شده است. در واقع تولید اسید سولفوریک به دو منظور ایجاد شد؛ نخست تامین نیاز مجتمع ذوب و احیای روی قشم و دیگری تامین اسید سولفوریک مورد نیاز کارخانجات و مراکز دیگر از جمله کارخانه تولید روی بندرعباس.
* در حال حاضر مهمترین پروژه در دست اقدام مجتمع ذوب و احیای روی قشم چیست؟
یکی از پروژه های مهمی که فاز مطالعاتی آن از سال 94 شروع شده است، پروژه "احداث واحد تولید هیدروکسید روی از باطله ها " است که فاز اجرایی آن در سال 95 آغاز شده است. در این واحد تولیدی خاک های با عیار 4 تا 5 درصد  (موجود در محل دپو باطله ها) به کنسانتره 20 درصد تبدیل و به ابتداي خط تولید ورق روی منتقل می شود. پیشرفت این پروژه تاكنون حدود 96 درصد بوده است که پیش بینی می شود به حول قوه الهي در دی ماه به بهره برداری برسد.
*محصولات تولیدی شما چند درصد از سهم بازار داخلی را به خود اختصاص داده است؟
با توجه به موقعیت جغرافيايي کارخانه، تقریباً اکثر تولیدات شرکت صادر می شود. در واقع تولید این مجتمع صادرات محور است و فقط حدود 5 درصد از تولیدات ما در بازار داخلی به فروش می رسد.
شرکت ذوب و احیای روی قشم سال گذشته موفق به صادرات حدود 12 هزار تن شمش روی شد و توانست محصولات تولیدی خود را به کشورهايی مانند ترکیه، امارات، چین و کره جنوبی صادر کند که در حدود 27 میلیون دلار ارزآوری داشته است. امیدواریم این رقم تا پایان سالجاری به 35 میلیون دلار افزایش یابد و همانند سال گذشته به عنوان صادرکننده نمونه منطقه قشم معرفی شويم.
* اهداف و برنامه های سال آینده مجتمع ذوب و احیای روی قشم چیست؟
در حال حاضر به دنبال دستيابي به دو هدف عالي برای این شركت هستیم؛ نخست افزایش تولید و ديگر تولید  محصولات جانبی است. به طور مثال یکی از محصولاتی که قصد داریم تولید آن را در سال آینده عملیاتی كنيم؛ طرح تولید کنسانتره سرب از کیک های باطله است. تولید کنسانتره سرب نیز با دو هدف انجام می شود. در درجه نخست بحث های مرتبط با محیط زیست است که با اجرای این طرح و تبدیل آنها به کنسانتره سرب مشکلات محیط زیستی برطرف خواهد شد و در درجه دوم ارزآوری برای کشور و کسب سود برای سهامداران است.  
* آیا کیفیت محصولات مجتمع با توجه به ایده ای که داشته اید، مطابق با استانداردهای جهانی است؟
از آنجا که عمده محصولات تولیدی اين شركت در سبد صادرات مي گنجد، کیفیت محصولات ما باید مطابق با استانداردهای جهانی باشد. به طور مثال در خصوص شمش روی حتی ناخالصی ها نیز باید مشخص و تمام جزییات شرح داده شود. در همین خصوص موفق به اخذ استانداردهای بین المللی ISO9001:2015 و ISO14001:2015 شده ايم.
* جناب آقاي دکتر رحیمی؛ وضعیت کنونی صنعت روی در ایران و جهان را چگونه ارزیابی می کنید؟
در خصوص بحث جهانی؛ بازار روی از شرایط بسیار خوبی برخوردار و قیمت ها برای تولیدکنندگان مناسب است. اما نکته مهمی که در این خصوص وجود دارد؛ بحث قیمت های تمام شده است. در واقع  برای شرکت های داخلی قیمت تمام شده موضوع حائز اهمیتی است که این موضوع به نوع تکنولوژی، تجهیزات، کیفیت، عیار خاک، مدیریت و فرآیندهای تولید بستگی دارد. در اینجا لازم است به این موضوع تاکید کنم که اگر شرکتی قصد تولید پایدار داشته باشد، امروز بهترین فرصت برای آماده سازی زیرساخت های مجموعه خود است و مي تواند به سمتی حرکت کند تا قیمت های تمام شده محصول کاهش یابد.
* بسیاری از تولیدکنندگان از تصمیمات یک شبه مدیران یا افزایش میزان دستمزد کارکنان، مالیات و... گله مند هستند و معتقدند این موارد منجر به کاهش بهره وری و کسب سود آنها می شود. شما در این خصوص چه نظری دارید؟
در واقع دولت باید حمایت های لازم را از تولید و تولیدکننده داشته باشد؛ در غير اين صورت نه تنها شرکت ذوب و احیای روی قشم؛ بلکه ساير شرکت ها نیز نمی توانند فعالیت خود را بخوبی ادامه دهند. به طور مثال این مجتمع با وجود اینکه در منطقه آزاد قشم تاسیس شده است متأسفانه تا امروز از گاز طبیعی برخوردار نبوده و از سوخت های فسیلی همچون گازوئیل و مازوت استفاده می کند. در نتیجه این موضوع کاملا به حمایت دولت بستگی دارد. البته با پيگيري هاي مجدانه و حمایت استاندار محترم مقرر شد تا اوایل سال 97 گازکشی در این مجتمع انجام شود.
یکی دیگر از مشکلاتی که با آن مواجه هستيم این است که با توجه به آنكه صادرکننده نمونه منطقه آزاد معرفي شده ايم؛ متأسفانه خريد خاک مصرفی کارخانه را با ارز آزاد انجام مي دهيم. در واقع خاکی که از کشور دیگری تاُمین مي شود پرداخت بهاي آن با ارز آزاد محاسبه می گردد که این مسئله قیمت تمام شده تولید را افزایش می دهد.
* انتظارات شما از دولت چیست؟
انتظار ما به عنوان یک تولیدکننده از دولت این است که زیرساخت های اولیه و اساسی تولید را فراهم کند تا سرمایه گذاران و صنعتگران بتوانند به تولید و اشتغالزایی بپردازند؛ اما متأسفانه در سراسر کشور از جمله جزیره قشم زیرساخت های مناسب از جمله آب، برق و گاز فراهم نیست. مهمترین خواسته ما از دولت این است که لوله کشی آب و گاز  صورت پذیرد و دیماند مناسب برق جهت تولید را در اختیار این شرکت قرار دهد و هزینه های برق نسبت به سرزمین اصلی کاهش یابد.
* بخش معدن و صنایع معدنی به خصوص صنعت روی سال هاست مورد غفلت قرار گرفته است. به نظر شما چه اقداماتی باید صورت پذیرد تا این صنعت جایگاه واقعی خود را پیدا کند؟
موضوع حائز اهمیت در این خصوص اين است كه دولت بخش عظیمی از اکتشافات را انجام دهد و پس از اکتشاف، مراحل بعدی را به بخش خصوصی واگذار کند؛ چراکه شرکت های خصوصی توان انجام چنین ریسک های بزرگی را ندارند. موضوع دیگر اینکه اگر در زمینه بحث های مالیاتی شرکت ها تحت فشار قرار گیرند؛ قطعا دیگر توان ادامه فعالیت نخواهند داشت.
*چشم انداز صنعت روی را در بازارهای جهانی چگونه ارزیابی می کنید؟
با توجه به بررسی های انجام شده، تا سال 2018 میزان تقاضای روی نسبت به عرضه بیشتر خواهد شد؛ در این صورت قیمت ها بالا خواهند ماند و روند نزولی چشمگیری نخواهد داشت. اما پس از آن با توجه به واحدهایی که در سطح جهانی قصد فعالیت دارند؛ احتمال کاهش قیمت ها وجود دارد. در نتیجه زمان حال بهترین فرصت برای شرکت هایی است که می خواهند به فعالیت خود ادامه دهند و بقاي آنان منوط به فراهم کردن زیرساخت هایشان است؛ در غیر این صورت به هیچ عنوان توانايي رقابت با رقباي خارجي و يا حتي داخلي را  نخواهند داشت.
* در پایان اگر مطلبي دارید بفرمایید.
در حال حاضر با توجه به اینکه شرکت در وضعیت رو به رشد قرار دارد؛ لذا افزایش تولید شمش روی و تولید محصولات جانبی جزء برنامه های اصلی این شرکت است. امیدواریم بتوانیم با حمایت های مسئولان منطقه آزاد قشم و استان هرمزگان گامی بلند در جهت ساختن ایرانی آباد برداریم.