به گزارش جهان معدن ،میزگرد تخصصی تعاملات دو حوزه فولاد و سنگ‌آهن، چالش‌ها و راهکارها و صادرات در دوره پساترامپ با حضور مصطفی موذن زاده پیشکسوت صنعت فولاد، دکتر اردشیر سعدمحمدی سرپرست معاونت امور معادن و صنایع معدنی وزارت صنعت، معدن و تجارت، دکتر سرقینی معاون سابق امور معدنى وزارت صمت، مهندس حمیدرضا عظیمیان مدیرعامل شرکت فولادمبارکه اصفهان، مهندس ناصر تقی زاده مدیرعامل شرکت معدنی و صنعتی چادرملو و مهندس کیوان جعفری تهرانی تحلیلگر ارشد بازارهای بین المللی فولاد و سنگ آهن در حاشیه یازدهمین همایش چشم انداز صنعت فولاد و سنگ آهن با نگاهی به بازار برگزار شد.

با ورود زنجیره فولاد به بورس؛ مشکل قیمتی حل می شود

مصطفی موذن زاده پیشکسوت صنعت فولاد در این میزگرد با اشاره به اینکه دو سال به دنبال عرضه سنگ آهن در بورس کالا بودیم، گفت: امروز این حرکت آغاز شده و باید قبول کرد که واقعی سازی قیمت ها؛ جریانی است که نمی توان مانع از انجام آن شد.

وی با بیان اینکه قیمت شمش در بورس کالا عرضه و کشف می شود و پایه سایر زنجیره تولید شده است، تاکید کرد: این در حالی است که بخشی از محصولات نهایی هم در بورس عرضه شده و بخش دیگری به صورت رانتی در بازار آزاد به فروش می رسد.

موذن زاده در ادامه افزود: در زنجیره فولاد هم سر خط قیمت ها آزاد است و هم انتهای خط، اما در وسط زنجیره یک زمان دستوری و یک زمان هم بورسی تعیین می شود؛ لذا انواع قیمت ها در بازار را شاهد هستیم که با ورود زنجیره فولاد به بورس این مشکل قیمتی حل می شود.

وی با انتقاد از اینکه در بخش دولتى كه عمدتا ايميدرو شامل آن مى شود خريد سنگ به صورت مزايده انجام مى شود، خاطرنشان کرد: معناى اين كار را نمی دانیم. اگرچه فولادى ها نيز جدى تر وارد سنگ آهن شده اند.

این پیشکسوت فولادی درباره نوع فروش محصولات زنجيره ارزش اظهار كرد: برخى فروش هاى دولتى تحت تاثير فشارهاى بيرونى انجام مى شود. در حوزه كنسانتره نيز قيمت ها به نوعى دستورى بوده، اما حتى توزيع نيز به نوعى دستورى و به نفع مصرف كننده است.

وى درباره عرضه شمش گفت: شمش نيز در بورس عرضه و كشف قيمت مى شود، اما برخى خريدها توافقى و خارج از بورس نيز انجام مى شود. بخشى از محصول نهايى مانند ورق در بورس و مابقى آزاد و غيرمنطقى فروخته مى شود.

نيازمند تعادل در حوزه فولاد هستيم

دکتر اردشیر سعدمحمدی سرپرست معاونت امور معادن و صنایع معدنی وزارت صنعت، معدن و تجارت هم در این میزگرد گفت: در بحث بازار باید اول تکلیف مشخص شود که می خواهیم به اقتصاد آزاد ورود کنیم یا نه؟ اکنون سیستم قیمت گذاری شناور را در پیش گرفته ایم، اما موضوع مهم برای اقتصاد و صنعت کشور این است که راهی جز حرکت به سمت بحث علمی و اقتصاد آزاد یعنی اقتصاد مبتنی بر عرضه و تقاضا نداریم و به این سمت حرکت خواهیم کرد.

وی گفت: واقعیت این است که در حوزه فولاد امسال به ۲۱ میلیون تن بلوم و بیلت می رسیم؛ در حالی که مصرف ما ۱۲ میلیون تن برآورد شده است؛ در نتیجه نیازمند صادرات هستیم. ۵ میلیون تن از این شمش توسط بنگاه های کوچک و القایی ها تولید می شود که به لحاظ کیفی موضوعاتی در مورد آنها مطرح است.

وی افزود: در ورق نسخه ای به غیر از شمش نیاز است. میزان تولید ورق ۱۱ میلیون تن است؛ در حالی که میزان مصرف با توجه به تقاضا بیشتر از این میزان است؛ بنابراین در تامین تقاضا تامین تقاضای زیر ۵ میلیمتر بیشتر از سایر ورق هاست و در این بخش دچار مشکل می شویم.

وی خاطرنشان کرد: سوال این است که اگر قرار است آرامش در بازار فولاد برقرار شود؛ نیازمند سرمایه گذاری در کدام بخش هستیم؟ به این ترتیب سرمایه گذاری ها باید جهت دار باشد.

دکتر سعدمحمدی اظهار داشت: در حال حاضر سیستم قیمت گذاری شناور را در پیش گرفته ایم و وزارت صمت در برهه هایی ناچار به کنترل در حوزه قیمت شده است، اما موضوع مهم برای اقتصاد و صنعت کشور این است که راهی جز حرکت به سمت بحث علمی و اقتصاد آزاد یعنی اقتصاد مبتنی بر عرضه و تقاضا نداریم و به این سمت خواهیم رفت.

وی افزود: ما در بحث فولاد حلقه معدن تا محصول نهايي داريم. در حال حاضر پيش بينى ذخيره ٧٠ ساله سنگ آهن براى جهان مطرح است، اما در ايران اگر افق چشم انداز محقق شود؛ نيازمند ١٨٠ ميليون تن سنگ آهن هستيم كه با شرايط فعلى تنها براى ٢٠ سال ذخيره در اختيار داريم.

وى افزود: درنتيجه اكتشاف يك نكته كليدى است و قطعا نيازمند تجهيزات جديد و ماشين آلات جديد هستيم. همچنين نيازمند سيستم هاى ماهواره اى هستيم؛ زيرا سيستم هاى قديمى اشتباهات را افزايش مى دهد.

دکتر سعدمحمدى اضافه كرد: پس از بخش معدن نيازمند تعادل در حوزه فولاد هستيم. ما در توليد فولاد امسال ٢١ ميليون تن بلوم و بليت توليد مى كنيم، اما نياز داخل ١٢ ميليون تن است؛ در نتيجه بايد براى صادرات برنامه ريزى شود. البته ٥ ميليون تن شمش توسط بنگاه هاى كوچك توليد مى شود، اما در مورد كيفيت آن صحبت هايى مطرح است كه بايد براى ارتقا آن تلاش كرد.

معاون وزير صمت با اشاره به حوزه ورق نيز گفت: در حوزه ورق ميزان ظرفيت توليد ١١ ميليون تن است، اما نياز بازار شايد بيشتر از اين رقم باشد. جالب است بدانيد تقاضا براى ورق كمتر از ٥ ميليمتر بيشتر بوده و همين موضوع مشكل ايجاد مى كند. بايد نقاط ضعف را شناسايى و برطرف كنيم.

به گفته دکتر سعدمحمدى بايد تقاضاى بازار در ١٠ سال پيش رو را سناسايى و در همان راستا اقدام به سرمايه گذارى كنيم.

دکتر سعدمحمدى اضافه كرد: ما نيازمند آموزش مداوم و مستمر هستيم؛ زيرا علم به سرعت در حال توسعه است. در كنار آن بايد به دنبال پرورش نيروى انسانى متخصص باشيم. همچنين بايد قبول كرد كه در همه سطوح نيازمند تغيير هستيم. از سويى ديگر موضوع ايجاد بازار داخلى و افزايش سرانه مصرف را نبايد فراموش كرد.

توسعه نامتوازن در صنعت فولاد به وجود آمده است

دکتر جعفر سرقینی معاون سابق امور معدنى وزارت صمت نیز در میزگرد تخصصی تعاملات دو حوزه فولاد و سنگ‌آهن، چالش‌ها و راهکارهای صادرات در دوره پساترامپ با تاکید بر اینکه مخالف آزادسازی قیمت سنگ آهن و توزیع آن نیستم، گفت: اما اگر این اتفاق بیفتد و قیمت و توزیع سنگ آهن؛ شرکت ها و معادن کوچک و متوسط دچار مشکلات متعددی شده و با خطر تعطیلی مواجه می‌شوند. سوالی که مطرح است اینکه آیا يك واحد كوچك مى تواند به عنوان مثال با مباركه رقابت كند؟

وی با اشاره به اینکه سیستم سهمیه بندی بر این بوده است که همه شرکت ها در کل کشور بتوانند مواداولیه مورد نیاز خود را داشته و به تولید خود ادامه دهند؛ با انتقاد از اینکه شرايط فعلى به ما تحميل شده و توسعه نامتوازن در صنعت فولاد به وجود آمده است، خاطرنشان کرد: به نظر می رسد ما براى ١٥ سال آينده هم ذخيره نداريم.

دکتر سرقینی در توضیح این موضوع تاکید کرد: همزمان با رشد فولاد؛ توسعه در معدن و اکتشافات انجام نشده است. در واقع در اكتشاف ما با كسرى هايى مواجه هستيم و متاسفانه از بسيارى از تكنولوژى هاى روز دنيا محروم هستيم. در واقع این نامتوازن بودن باعث شده است تا دولت در این بخش ورود کند؛ این در حالی است که باید خود را به تکنولوژی های امروزی در اکتشافات روز مجهز کنیم.

اگر به تكنولوژى های روز دنیا نرسیم؛ از دنيا عقب مى مانيم

مهندس حميدرضا عظيميان مديرعامل فولادمباركه نيز در این میزگرد با تاکید بر اینکه ما در فولادمباركه بيشتر به اين فكر هستيم كه نيازهاى كشور در حوزه ورق را تامين كنیم، خاطرنشان کرد: اگر راهكارهايى ايجاد شود؛ ما به دنبال معدنكارى نمى رويم.

وی با اشاره به اینکه اگر پروژه نورد گرم ٢ اجرا شود تمام نيازهاى كشور تامين خواهد شد، افزود: امروز خودروسازان نيازمند ورق هاى سبك و مستحكم هستند. بنابراین اگر اين نياز تامين نشود؛ چه اتفاقى رخ مى دهد؟ بنابراین اگر خود را به تكنولوژى های روز دنیا نرسانیم؛ از دنيا عقب مى مانيم.

وی در ادامه به مشکلات و چالش های پیش روی این صنعت اشاره کرد و گفت: در چنين موقعيتى با مشكلاتى همچون مواداوليه و قطع برق در فصل زمستان مواجه بوديم کهمنجر به عدم توليد ٣٠٠ هزار تنى محصولات شد؛ در حالى كه مباركه مى تواند بيش از ظرفيت اسمى خود اقدام به توليد كند.

مهندس عظیمیان با بیان اینکه اسلب ٣٠٠ ميليمترى نيز براى اولين بار در ايران توليد و در اكسين تبديل به نورد شد تا نياز صنعت نفت تامين شود، به پروژه نفت گوره به جاسك اشاره کرد و گفت: ما در سال ٩٧-٩٨ در يك كار مشترك فولاد موردنياز توليد و ٤٥٠ هزار تن در اختيار فولاد اكسين قرار گرفت.

در اکتشافات باید به صورت جدی تر وارد شد

مهندس ناصر تقی زاده مدیرعامل شرکت معدنی و صنعتی چادرملو هم در میزگرد تخصصی «تعاملات دو حوزه فولاد و سنگ‌آهن، چالش‌ها و راهکارهای صادرات در دوره پساترامپ» با تاکید بر اینکه در اکتشافات قیمت را آزاد بگذارید تا در شرکت‌های خصوصی تمایل به سرمایه‌گذاری در این بخش ایجاد شود، پیشنهاد داد: سال‌هاست بحث قیمت‌گذاری مطرح است، اما باید در اکتشافات به صورت جدی تر تدابیری اندیشیده شود و دولت به جای بروکراسی شدید اداری به شرکت‌های توانمند پهنه‌ها را واگذار کند.

وی با اعلام آمادگی چادرملو در فعالیت در حوزه اکتشافات در هر نقطه ای از کشور خاطرکرد: فلات مركزى ايران سرشار از سنگ آهن است. در همین راستا دولت تنها باید کنترل و نظارت کند و در قیمت‌گذاری محصولات مداخله دخالتی نداشته باشد و فشار را از معادن داخلی بردارد و اجازه ندهد قيمت ها از حد جهانى بالاتر رود.

مهندس تقى زاده با تاکید بر اینکه باید برای سواحل خلیج فارس مشوق‌هایی گذاشته شود که سنگ آهن و گندله را وارد کنند، خاطرنشان کرد: نبايد امروز سنگ را از خراسان به بندرعباس منتقل کرد و سپس ١٠ سال ديگر از بندرعباس به خراسان ببريم؛ بلكه بايد براى واحدهاى بندرعباس امتيازهايى قائل شويم تا سنگ آهن و گندله موردنیاز خود را وارد كنند؛ چراکه اين كار مقرون به صرفه تر خواهد بود.

فقط ١٠ سال ذخيره سنگ آهن پرعیار در اختيار داريم

كيوان جعفرى طهرانى تحليلگر بين المللى بازار سنگ آهن و فولاد نيز در این میزگرد با اشاره به اینکه پرعيارترين كنسانتره دنيا متعلق به چادرملو است، تاکید کرد: توليد سنگ آهن با عيار كمتر از ١٥ تا ١٧ درصد در دنيا مقرون به صرفه نيست؛ بنابراین اگر بخواهيم از ذخاير پرعيار استفاده كنيم؛ تنها براى ١٠ سال ذخيره در اختيار داريم.

وی با بیان اینکه کشورمان با بحران اساسى كمبود سنگ آهن مواجه است، گفت: تا زمانى كه قيمت ها واقعى نشود؛ اين بحران باقى خواهد ماند. در نتیجه به جاى اينكه تنها به دنبال اكتشاف باشيم؛ بايد دپوى معادنى كه سال ها قبل استفاده شده اند را بازيابى كرده و به سراغ استفاده از عيار ١٥-٢٠ درصد برويم.

وی با بیان اینکه بايد ديد در دنيا چه اتفاقى در حوزه اكتشاف و استخراج سنگ آهن رخ مى دهد و از آن الگوبردارى كرد، در ادامه افزود: نمى دانيم تحريم ها تا چه زمانى ادامه خواهد داشت. اما آنچه که مسلم است اینکه هزينه حمل سنگ آهن از استراليا تا بندرعباس ٥٠ دلار در شرايط تحريم و ٢٥ دلار در شرایط غيرتحريم است؛ در حالى که ٢٥ دلار هم براى طرح جامع فولاد رقم بالايى خواهد بود.

جعفرى طهرانى اضافه كرد: ما از برزيل امكان واردات نداريم. در استراليا هم هزينه حمل را مطرح كردم. توصيه بنده آن است كه افغانستان به عنوان بزرگترين ذخيره سنگ آهن (در معدن حاجى گك) در آسيا فرصت خوبى با مسافت ٤٥٠ كيلومترى براى واردات مواداوليه به ايران است.