مجری: تفاوت قیمتی که هم اکنون در خصوص محصولات فولادی در بورس کالا نسبت به بازار آزاد وجود دارد؛ چقدر است؟
کاوه: در حقیقت ریشه جهش یا افزایش قیمت موجود در محصولات فولادی که چند ماهی است همگان متوجه آن شده اند، از دو سال پیش شروع شده است. سال 96 تورم رسمی که در کشور اعلام شد، حدود 12 درصد و افزایش نرخ دلار نیز زیر 20 درصد بوده، اما فولاد با بیش از 88 درصد افزایش قیمت مواجه شده است. از اردیبهشت ماه امسال به بعد تنش ها به گونه ای بود که همه آن متوجه شدند. متأسفانه هشدارهایی که ما طی شش ماه گذشته در خصوص این وضعیت نامطلوب بارها و بارها به وزارت صمت دادیم را گوش نکردند تا جایی که این وضعیت به وقوع پیوست.
مجری: چه وضعیتی؟ لطفا بفرمایید قیمت میلگرد در داخل و بیرون بورس چه میزان بوده است؟
کاوه: تفاوت قیمتی که الآن بین محصولات بورس و بازار (که یک بازار سیاه شده است) وجود دارد؛ ممکن است حدود دو تا سه هزار تومان تفاوت داشته باشد. بطور مثال تولیدات ورق های فولادی که مورد استفاده صدها مدل صنایع پایین دستی است، در بورس کالا به صورت نمادین، نقطه ای و ناخالص به قیمت 3000 تومان عرضه می شود، اما در بازار آزاد در حدود 5500 تومان است. اگر بخواهیم به علت این موضوع رسیدگی کنیم، اینگونه است کالاهایی که در بورس کالا عرضه می شود، قطره چکانی و اخیراً ذره چکانی شده است. در واقع به نسبت هر کارگر کارخانه لوله و پروفیل حدود 70 گرم ورق فولادی در اختیار این بخش قرار گرفته است. این سیاستی است که متأسفانه از قبل هم وجود داشته است. یعنی تولیدکننده بالادستی با روش مهندسی عرضه ای که داشته، با عرضه کم یک التهاب و تنش در بازار درست کرده و گفته الآن بین بازار آزاد و بورس تفاوت است. بنابراین یک عده ای رانت می خورند، در نتیجه باید قیمت رسمی را بالا ببریم؛ همان کاری که برای ارز صورت گرفت.
مجری: جناب طاهری زاده به نمایندگی از تولیدکنندگان فولاد پاسخ بدهید.
طاهری زاده: پیرو مصوبه اول مرداد ماه 97 از طرف وزارت صنعت، معدن و تجارت؛ مقرر شد تمامی تولیدکنندگان عرضه خود را در بورس کالا انجام دهند و با پایه دلار 4200 تومان محاسبه و آن را توزیع کنند. ابتدا این توضیح را بدهم که برنامه صنعت فولاد کشور در سال 97 تولید 24 میلیون تن است؛ در حالی که سال گذشته 5/21 میلیون تن فولاد در کشور تولید شد که این میزان در دو مسیر توزیع قرار می گیرد؛ یکی بحث صادرات است که برنامه ریزی دولت و وزارت صنعت، معدن و تجارت این بوده که برای ارزآوری کشور روز به روز صادرات را افزایش دهیم؛ لذا سال گذشته توانستیم حدود 5/8 میلیون تن انواع و اقسام شمش، ورق و حتی محصولات فولادی را به کشورهای مختلف اعم از اروپا، افغانستان، عراق و برخی از کشورهای منطقه صادر کنیم.
مجری: اول نیاز داخل را تأمین و بعد اقدام به صادرات کردید؟
طاهری زاده: بله، اول نیاز داخل را تأمین کردیم.
کاوه: البته نیاز داخل تأمین نشده بود.
طاهری زاده: به این مطلب می رسیم که چرا نیاز داخل تأمین نشده، اما 5/8 میلیون تن به هر حال صادر کردیم؛ چراکه هدف صادرات بوده است.
کاوه: باید بگوییم متأسفانه.
طاهری زاده: در صنایع پایین دستی، رکود در کشور وجود داشت و اگر می خواستیم نیازهای صنایع پایین دستی را بیشتر از این تأمین کنیم، احتمال رکود بیشتر در داخل کشور وجود داشت؛ چراکه سال گذشته ساخت و ساز رونقی نداشته و برای زیرساخت ها هم هزینه ای نشده بود، اما سال 97...
مجری: نکته ای که آقای کاوه گفتند که قطره چکانی و ذره چکانی بوده؛ درست است یا خیر؟
طاهری زاده: این دو بخش کاملاً متفاوت است. برای اینکه مهندس کاوه از منظر مصرف ورق های گرم صحبت می کند؛ چراکه مصرف سندیکای لوله پروفیل ورق گرم است، اما ما هم در مورد ورق گرم و هم سایر محصولات فولادی صحبت می کنیم؛ چراکه ما امروز نماینده 24 میلیون تن تولید انواع محصولات فولادی در کشور هستیم. در سال 97 هدفی که برای فولاد تعیین شده، چیزی معادل 10 تا 11میلیون تن صادرات است که می دانیم صادراتمان را ...
کاوه: این چیزی که آقای طاهری زاده می گویند؛ نقطه ضعف برنامه ریزی کشور محسوب می شود. ما امروز به دلیل عدم تامین مواد اولیه در صنایع پایین دستی و صنایع بالادستی با یکدیگر در جنگ هستیم. همانگونه که می بینیم در بورس کالا سهمیه بندی است. می گویند دلال ها می خرند و رانت ایجاد شده است. چرا؟ چون مواد اولیه به وفور از کشور خارج می شود. بسیار بد است که بگوییم 9میلیون تن فولاد خام با ارزش بسیار کم از کشور خارج شده؛ آنهم موادی که مورد نیاز داخل است.
طاهری زاده: ما آماری داریم که توزیع در داخل کشور به چه میزان بوده است.
مجری: بحث ما سر قیمتی است که ورق و محصولات فولادی به دست صنایع پایین دست می رسد. برای ما مهم است که این زنجیره فعال و اشتغالزا باشد و بتواند بچرخد.
طاهری زاده: کاملاً.
مجری: این افزایش قیمت ناشی از چیست؟ آقای کاوه گفتند که عرضه کم است، توضیح شما چیست؟
طاهری زاده: می خواستم آن بخش را تکمیل و بعد در مورد عرضه صحبت کنم. همانطور که آقای مهندس کاوه فرمودند؛ ما از این 24 میلیون تنی که برنامه تولید امسال داریم برای صادرات قطعاً با این تحریم هایی که به وجود می آید و پیش رو است؛ اگرچه تا به حال اتفاقی نیفتاده است، اما از این به بعد کشتیرانی، بیمه و بانک با مشکل مواجه خواهد شد؛ لذا باید تمهیداتی را قبل از اینکه رکودی در کشور داشته باشیم انجام دهیم. آن تمهیدات هم این است که صادرات را روز به روز افزایش دهیم؛ در غیر این صورت اگر همانگونه که آقای کاوه می گویند بخواهیم کل این 24 میلیون تن را در داخل کشور عرضه کنیم؛ دقت کنید که صحبت از 4 میلیون تن است؛ بحث یک کیلو یا دو کیلو نیست. این موضوع را اول در نظر بگیریم بعد برمی گردیم داخل کشور ...
مجری: الآن شما قبول دارید که قیمت های محصولات فولادی برای مصرف کننده نهایی خیلی بالا رفته است؟
طاهری زاده: آنهم دلیل دارد. اجازه دهید توضیح می دهم ...
مجری: بله یا خیر؟ اگر قبول دارید توضیح بدهید؟
طاهری زاده: این موضوع دو بحث است؛ یکی بحث بورس است که واقعاً قیمت ها را تصنعی نگه داشتند و این قیمت های واقعی فولاد امروز نیست؛ این رفتار نمی تواند بیش از حد ادامه داشته باشد.
مجری: در بورس چه کسی قیمت را تعیین می کند؟
طاهری زاده: متاسفانه الآن قیمت فولاد در بورس کالا دستوری است. امروز ورقی که مورد استفاده سندیکای لوله و پروفیل است؛ کیلویی 2400 تومان قیمت خورد، البته بدون ارزش افزوده ....
کاوه: آخرین قیمت کیلویی 3000 تومان است.
طاهری زاده: نه 2400 تومان بدون ارزش افزوده.
کاوه: نه 3000 تومان.
طاهری زاده: حالا به فرض 3000 تومان؛ در صورتی که لوله و پروفیل در همین بازار کیلویی 7000 تومان می باشد؛ یعنی این میزان تفاوت بین ورق گرم و لوله و پروفیل است.
کاوه: اتفاقاً این بحث جالبی است که می گویید. آن لوله ای که 7000 تومان است، گالوانیزه می باشد. از اول مرداد ماه دستورالعمل بسیار خوبی را وزارت صنعت، معدن و تجارت برای اولین بار ارائه داده و گفته می خواهم تنظیم بازار کنم. هیچ دستوری هم نداده است. این دستورالعمل 14 بند دارد و به تمام موارد اشاره کرده است؛ اینکه عرضه باید مستمر باشد، میزان عرضه 120 درصد تقاضا باشد، ساز و کار تعیین قیمت بر اساس قیمت های جهانی باشد، اولویت تأمین داخل باشد و ...، لذا هیچ دستوری نداده است ...
طاهری زاده: همین بحث را نگه دارید؛ در این دستورالعمل نوشته است که میزان عرضه 120 درصد مصرف چه زمانی باشد؟ مصرف پارسال! در حقیقت اصلاً تولید فولاد کشورمان نمی تواند به این صورت 20 درصد افزایش یابد ...
کاوه: باید ببینیم ریشه گرانی چیست؟
طاهری زاده: اجازه بدید میزان عرضه امسال و پارسال را بگویم ...
مجری: نه. ما می رویم سراغ دکتر سلطانی نژاد! الآن قیمت هایی که در تابلوی بورس کالا برای محصولات فولادی تعیین می شود با بیرون از بورس چقدر تفاوت دارد؟ شما مقایسه ای کنید و دلیل آن را توضیح دهید؟
کاوه: من این دلیل را از جانب خودم می گویم؛ در بورس کالا عرضه مستمری نبوده است. از روزی که دستورالعمل ابلاغ شده سه شرکت دولتی و شبه دولتی فولاد مبارکه، ذوب آهن و فولاد خوزستان علیه دولت قیام کردند و دستورالعمل را اجرا نکردند. در واقع طی این مدت 60 هزار تن کلاً ورق گرم عرضه شده است.
مجری: جواب این مطلب را از آقای اکبری می گیرم، اما الان آقای دکتر سلطانی نژاد پشت خط ما هستند. سوال را تکرار می کنم؛ علت تفاوت قیمت در بورس کالا و بیرون از آن چیست و سود حاصل از این اختلاف به جیب چه کسانی می رود؟
سلطانی نژاد: وقتی در مورد بازار یک محصول می خواهیم قضاوت کنیم، باید به سه سوال جواب دهیم؛ یکی اینکه در آن بازار چه کسانی محصول را می خرند؟ دوم اینکه در آن بازار چه کسانی محصول را می فروشند؟ سوم اینکه قیمتی که در آن بازار استخراج می شود، ماحصل چه معاملاتی است و چگونه استخراج شده است؟ در مورد بورس کالا که بازار شفافی است، می توانم کامل این موضوع را برای شما توضیح دهم. ما حتی روزانه این اطلاعات را در اختیار مراجعی قرار می دهیم تا بررسی کنند چه کسانی محصول را خریدند، فروختند و با چه قیمتی معامله شده است. اما در مورد بسیاری از محصولات نهایی که مردم مصرف می کنند، این اطلاعات وجود ندارد. همانطور که آقای طاهری زاده نیز فرمودند به فرض در مورد لوله و پروفیل ماده اولیه این کالا بین 2500 تا 3000 تومان در هر کیلو در بورس عرضه می شود، اما محصول نهایی که دوستان می فروشند به قول یکی از نماینده های مجلس که چند روز پیش گفته بود این محصول را کیلویی 7000 تومان خریده است.
چطوری این قیمت تعیین می شود؟ یعنی قیمت کالای نهایی که بیرون از بورس دست مصرف کننده می رسد، چگونه تعیین می شود؟ این عرضه ها و این قیمت ها و این شفافیت در مورد محصول نهایی وجود ندارد و مردم نمی دانند کالا را باید با چه قیمتی بخرند؟ بحث شفافیت را باید در صنایع پایین دستی هم پیگیری کنیم. اینکه دوستان می گویند اینقدر مصرف داریم و این میزان باید عرضه شود، باید بگویم میزان عرضه های ورق فولادی در بورس کالا سال هاست ثابت می باشد و نوسان آنچنانی نداشته است. حتی در سال 96 نیز همان ورق گرم B که مورد مصرف صنایع لوله و پروفیل می باشد؛ حدود 400 صد هزار تن افزایش عرضه داشته است. بنابراین عرضه ها کاهش پیدا نکرده؛ بلکه آنچه که میل به خرید را افزایش می دهد، بعضاً تفاوت قیمت هایی است که در بازار فولاد وجود دارد و متأسفانه تفاوت قیمت ...
مجری: این تفاوت قیمت به جیب چه کسانی می رود؟
سلطانی نژاد: متاسفانه خیلی اوقات این تفاوت قیمت ها به جیب مصرف کنندگان نهایی نمی رود. یک نمونه برای شما مثال زدم. قیمت ورق که کیلویی 3000 تومان است را با قیمت پروفیل که کیلویی 7000 تومان است مقایسه کنید؛ اینجا می توانید پرتقال فروش را پیدا کنید!
مجری: آقای دکتر سلطانی نژاد اجازه دهید آقای کاوه نکته ای دارند.
کاوه: آقای سلطانی نژاد متأسفم که جنابعالی از معاملات بورس کالا خبر ندارید؛ در حالی که سمت شما در بورس کالا مدیرعامل است. مثل اینکه متوجه نمی شوید در بورس کالا پروفیل عرضه شده به قیمت 3200 تومان است. پس شما تابلوی خودتان را قبول ندارید؟
سلطانی نژاد: خیر. میزان پروفیلی که عرضه شده، کم است و نمی تواند معیار قیمت گذاری قرار بگیرد.
کاوه: چطور ورق معیار قیمت گذاری است؟
سلطانی نژاد: اینکه عرضه نمادینی در بازار فرعی بورس کالا صورت گیرد، برای اینکه ثابت کنیم مثلاً قیمتی کشف شده است، اصلا کار درستی نیست؛ گمراه کردن اصلاً کار درستی نیست ...
کاوه: یعنی شما قیمت ورق را به عنوان معیار در بورس قبول دارید، اما پروفیل را قبول ندارید؟
سلطانی نژاد: ورق فولادی به میزان کافی در بورس عرضه می شود. اتفاقاً عرضه قطره چکانی، عرضه پروفیل در بورس است نه عرضه ورق. چندین میلیون تن ورق فولادی در بورس عرضه می شود، اما چه میزان پروفیل در بورس کالا عرضه می شود؟
مجری: عرضه پروفیل را شما در بورس باید انجام دهید؟
کاوه: بله، ما موظف به عرضه هستیم.
مجری: خب پس الان توپ افتاد در زمین شما!
کاوه: خیر. از اول مرداد تاکنون چند کیلوگرم ورق گرم در بورس کالا عرضه کردید؟ 60 هزار تن؛ یعنی به اندازه هر کارگر 70 گرم ورق عرضه شده است.
سلطانی نژاد: فرقی نکرده است. شما چقدر پروفیل عرضه کردید؟
کاوه: فرق که نکرده، کم هم شده است. کسی دستورالعمل ابلاغی را اجرا نکرده است. قیمت رسمی پروفیل در بورس کالا حدود 3200 تومان است. حال چه کسی گران فروشی می کند؟
سلطانی نژاد: شما چقدر پروفیل عرضه کردید؟ پروفیلی در بورس عرضه نکردید. اگر هم عرضه کردید در حد کمتر از چند صد تن بوده است. فکر نمی کنم این میزان بتواند معیار قرار بگیرد؟ عرضه قطره چکانی در کالای نهایی صورت می گیرد؛ در محصولی صورت می گیرد که مردم استفاده می کنند. خواهشم این است که مردم را گمراه نکنید و به آنها آدرس غلط ندهید.
مجری: قبل از برنامه با آقای پورحاجت از انجمن انبوه سازان و مهندس نجفی منش از انجمن قطعه سازان خودرو گفتگوی تلفنی کوتاهی داشتیم و برای شما توضیح می دهند که تأثیر افزایش قیمت فولاد در صنعت ساختمان سازی و قطعه سازی چه میزان است.
پورحاجت: ما باید 400 هزار تومان برای تأمین فولاد جهت ساخت مسکن هزینه کنیم که یک عدد حدود 300 هزار تومان افزایش قیمت را مشاهده می کنیم؛ در حالی که بازار مسکن کشش و توان پرداخت این هزینه ها را برای تولید مسکن ندارد.
مجری: برویم سراغ محور بعدی. اگر نکته ای دارید بگویید؟
کاوه: بورس کالا یک کاریکاتوری از بورس است. همانطور که دیدید مدیرعامل بورس کالا گفت کالایی که در بورس کالا قیمت گذاری شده ملاک نیست. در مورد ورق نیز همینطور است، چرا؟ چون گفت عرضه کم بوده است. جالب است بدانید اولین پایه بورس کالا این است همانطور که آقای طاهری زاده فرمودند عرضه کننده و تقاضا کننده متعدد باشد، اما زمانی که تنها یک عرضه کننده ورق وجود دارد، در نتیجه قیمت ها به دلخواه آن تأمین می شود؛ به خصوص اینکه بورس کالا تماماً در اختیار عرضه کنندگان است.
مجری: شما مقداری صبوری کنید، پاسختان را آقای دکتر سلطانی نژاد می دهند. اشکالی که ندارد؟
سلطانی نژاد: در مورد محصولات فولادی باید بگویم بالغ بر 2 تا 3 میلیون تن ورق در سال در بورس کالا عرضه می شود، اما عرضه ای که دوستان در پروفیل داشتند کمتر از چند صد تن است. بین این دو عدد قضاوت کنید؛ آیا چند میلیون تن عرضه ورق قطره چکانی است یا چند صد تن پروفیلی که حتی دوستان عرضه نداشتند و فکر کنم کمتر از 10 تن پروفیل در بورس عرضه کردند! کدام یک قطره چکانی است؟ ضمن اینکه به این نکته باید توجه کنیم که فولاد مبارکه محصول خود را بطور کامل در بورس می فروشد و سهامدارانش مردم و دارندگان سهام عدالت هستند. اصلاً روا نیست فولاد مبارکه محصول خود را به قیمتی بفروشد که منافع سهامداران نصیب عده دیگری شود که بعضاً (من توهین نمی کنم به همه صنایع پایین دستی برخی از صنایع پایین دستی اینگونه هستند) فقط نام صنعت پایین دستی را یدک می کشند. اینها کسانی هستند که همواره نقش علیل و کسی را بازی می کنند که شرکتشان زیانده است، اما همواره مطالبه مواد اولیه برای تولید کالا دارند؛ حتی کالایی که تولید می کنند هم معلوم نیست با چه قیمتی به دست مردم می رسد. خواهش می کنم آدرس های درست به مردم بدهید و آنها را گمراه نکنید. مردم نگاه می کنند قیمت میلگرد در بازار چقدر است؟ در بازاری که همین صنایع پایین دستی آن را مدیریت می کنند؛ اما در بورس کالا قیمت میلگرد چقدر است؟
مجری: اتفاقاً می خواهم به همین موضوع اشاره کنم. آقای پورحاجت گفتند که در هر متر 300 هزار تومان مردم ضرر می کنند.
طاهری زاده: البته اینهم اغراق است، اما بالاخره قیمت ها بالا است.
مجری: شما چقدر افزایش قیمت را قبول دارید؟ همین قدر به مردم ضرر می رساند.
طاهری زاده: من آماری از بورس تهیه کردم. عرضه ای که در بورس کالا طی سالجاری صورت گرفته در مقایسه با مدت مشابه سال قبل؛ در واقع سال گذشته 157 هزار تن شمش در بورس عرضه شده، اما امسال 335 هزار تن شمش در بورس عرضه شده است. می بینیم عرضه در بورس نسبتاً رشد داشته است. انواع و اقسام میلگرد و مقاطع سال گذشته به میزان 48500 تن عرضه شده و امسال 108 هزار تن عرضه در بورس داشتیم که 124 درصد رشد داشته است.
مجری: همه را هم که بگویید افزایش عرضه داشته، سوال من چیز دیگری است. می گویم چرا مردم ضرر می کنند؟
طاهری زاده: می خواهیم به همان جا برسیم، چرا مردم ضرر می کنند؟ اینجا انتقادی که به دکتر سلطانی نژاد و بورس کالاست چیست؟ این است که متأسفانه به دست مصرف کننده واقعی نمی رسد؛ بلکه یکسری شرکت های بازرگانی و سوداگر و دلال یک شرکت بازرگانی و واسطه ای زدند و در بورس کالا می خرند. این سود نه به جیب فولاد مبارکه می رود، نه به جیب فولاد خوزستان، نه جیب سندیکای لوله و پروفیل، نه به جیب انجمن تولیدکنندگان فولاد می رود ...
مجری: به جیب چه کسانی می رود؟
طاهری زاده: به جیب واسطه ها می رود.
کاوه: کسانی که اجازه می دهند بیایند در بورس خرید کنند.
طاهری زاده: این گپی که این وسط است؛ ساختمان ساز درست می گوید، قیمت دستوری که فولاد مبارکه اجرا می کند 2500 یا 3000 تومان است، این هم صحیح نیست ...
کاوه: این قیمت هم به دست ما نمی رسد ...
طاهری زاده: اگر قیمت های دستوری را از بورس بردارند، قطعاً تولیدکننده تشویق به عرضه بیشتری در بورس خواهد شد.
کاوه: احسنت.
طاهری زاده: وقتی عرضه بیشتر شد، قیمت ها قطعاً افت می کند.
کاوه: چون قیمت ها تعیین شده، تولیدکننده عرضه نمی کند.
مجری: آقای دکتر سلطانی نژاد این را پاسخ بدهید.
سلطانی نژاد: اینکه می فرمایند قیمت ها در بورس پایین است، ما هم قبول داریم. بر خلاف نظر آقای کاوه؛ من معتقدم که ما الآن با یک آندرپرایسینگ در قیمت های بورس کالا مواجه هستیم. فرصت کوتاهی بدهید در مورد فرآیند کشف قیمت در بورس توضیح دهم.
در بورس کالا قیمت های پایه بر مبنای یک مضربی از قیمت های جهانی تعیین می شوند، یعنی نرخ دلار قطعاً در قیمت های پایه اینها تاثیرگذار است. زمانی دولت نرخ دلار را 4200 تومان تعیین کرد؛ ما این قیمت را به عنوان نرخ رسمی می شناسیم و هر نرخ دیگری غیر از این قاچاق خواهد بود؛ بنابراین هیچ نرخی غیر از 4200 تومان وجود ندارد و عرضه کنندگان ناگزیرند قیمت های پایه خود را بر مبنای دلار 4200 تومانی تنظیم کنند و در بورس رقابتی صورت می گرفته و نهایتاً کشف قیمت می شده است. این قیمت ها بعضاً در اثر رقابت ممکن بود 10 تا 20 درصد هر آنچه که بازار تشخیص می داد، خریداران آن را دریافت می کردند، اما از تاریخ مصوبه ای که وزارت صمت به ما ابلاغ کرد و بیشتر به منظور آرامش بخشی بازار بود، محدودیت هایی را در کشف قیمت در بورس ایجاد و سقف دامنه نوسان را تعیین کردند که همزمان با این اتفاق یا چند روز بعد مصوبه ای از سوی هیات وزیران ابلاغ شد مبنی بر اینکه نرخ رسمی ارز قیمتی است که در سامانه نیما یا بازار ثانویه تعیین می شود. عرض ما این است از زمانی که ارز ثانویه تعیین شده است، نرخ این ارز باید مبنا قرار گیرد ...
مجری: شما بفرمایید اختلاف زیاد قیمت در داخل و بیرون از بورس کالا را تأیید می کنید؟ در خصوص علت این اختلاف هم توضیح دهید.
سلطانی نژاد: من معتقدم آنچه عدم شفافیت را دامن می زند، اتفاقاتی است که خارج از بورس کالا روی می دهد. آنچه که در بورس کالا اعم از شمش و ورق فروخته می شود، همه به تولیدکنندگانی عرضه می شود که از وزارت صنعت، معدن و تجارت مجوز فعالیت دارند. متأسفانه عدم شفافیتی که در صنایع پایین دستی عموماً با آن مواجه هستیم، باعث می شود که از فرصت های آربیتراژی که در بازار برخی کالاها وجود دارد، استفاده کنند و به جای اینکه محصول نهایی را تولید کنن؛د صادرات داشته باشند. چرا آمار صادرات قراضه در سه ماهه اول امسال 30 درصد افزایش پیدا کرده است؟ دلیل آن این است که بسیاری از صنایع پایین دستی از قیمت های پایین سوء استفاده می کنند. من بسیاری از صنایع پایین دستی که در بورس اقدام به خرید می کنند را محترم و تولیدکننده می دانم و می شناسم، اما بعضاً فرصت هایی برای آنها به وجود می آید و بعضی از آنها که دنبال استفاده از فرصت های آربیترآژی هستند، از این فرصت ها سوء استفاده می کنند و از کالایی که عرضه می شود، بهره برداری های غیرمجاز می کنند و متأسفانه به دست مصرف کننده نمی رسد.
مشکل اصلی ما برخی از صنایع پایین دستی است. بهتر بگویم ما باید شفافیت را در صنایع پایین دستی جستجو کنیم. نهادهای نظارتی باید بر اینها نظارت داشته باشند و قیمتی که محصول را دست مردم می رسانند (چون آنها خط مقدم هستند) باید کنترل و نظارت شود تا شاهد این نباشیم قیمت ماده اولیه کیلویی 2500 تومان باشد، اما محصول نهایی با کیلویی 7 هزار تومان در بازار عرضه شود.
مجری: تا اینجای بحث به این موضوع رسیدیم که به هر حال قیمت گذاری محصولات فولادی مشکل دارد. منظور اینکه در بورس کالا یک قیمتی است و خارج از آن بسیار افزایش دارد و این وسط یک اتفاق هایی می افتد که بعضی ها می گویند عرضه قطره چکانی است، برخی می گویند صنایع پایین دستی و بحث هایی که شد. اینجا وظیفه سیاستگذار چیست؟ آیا اینکه شما با قیمت 4200 تومان قیمت گذاری کردید، باعث این رانت ها در بورس کالا نشده است؟
دکتر سرقینی: من اول در مورد دستورالعمل که از اول مرداد امسال ابلاغ و عملاً از هفتم مرداد ماه اجرایی شده است، توضیح دهم. به عبارتی دیگر از اجرای این دستورالعمل مدت اندکی می گذرد و برای ارزیابی آن بسیار زود است. اگر این دستورالعمل کامل اجرا شود، مطمئن باشید بازار تنظیم خواهد شد. البته این دستورالعمل از دو ناحیه مورد هجوم واقع شده است؛ یکی از ناحیه دلال هایی که در بازار وجود دارد (همانطور که دوستان توضیح دادند) که به جای مصرف آهن آلات در صنعت و ساختمان آن را وسیله دلالی و کسب درآمد غیرواقعی قرار داده اند. یک عده نیز فولادسازان هستند؛ در واقع فولادسازها بهترین زمان را پیدا کردند برای اینکه به درآمد غیر قابل قبول برسند. ما هرگز اجازه نمی دهیم درآمدهای این طوری را که دیگران از جیب مردم داشته باشند. هیچ دلیلی برای اینکه فولاد در کشور با قیمت 8000 تومان عرضه شود، وجود ندارد. سنگ آهن، گاز و برق مورد نیاز تولیدکنندگان از داخل تامین می شود. اگر زمانی دولت تصمیم گرفت قیمت پایه فولاد را با 8000 تومان تعیین کند، حتماً باید گاز، آب، برق و سنگ آهن و مواد اولیه مورد نیاز هم باید با قیمت 8000 تومان عرضه شود. تفاوت قیمتی که امروز در بازار وجود دارد، از دو ناحیه است. یکی هجوم دلال ها و حتی مردم عادی، برای اینکه احساس می کنند برای حفظ ارزش پول خود می توانند فولاد بخرند؛ در حالی که اشتباه می کنند؛ چراکه فولاد از نیمه دوم سال سقوط غیرقابل پیش بینی خواهد داشت. مطمئناً از نیمه دوم سال به دو دلیل قیمت فولاد بسیار پایین خواهد آمد. دلیل اول اینکه کل عرضه ای که پس از این دستورالعمل انجام خواهد شد، محصولات آن مهر ماه به بازار می آید. اینکه می گویند در بورس از زمان اجرای این دستورالعمل تاکنون رانت توزیع شده است، باید بگویم حتی یک کیلو آهن آلات به دست مصرف کننده؛ چه تولیدکننده و چه بازار نرسیده است. اینکه می گویند فولادسازها خود بخشی از تقصیر را بر عهده دارند؛ چراکه تمام عرضه فولادسازان بزرگ در بورس علیرغم فشاری که وارد کردیم برای آبان و مهر ماه تنظیم شده؛ لذا بازار تشنه است. اگر عرضه ها کافی و به موقع صورت گیرد؛ قطعاً قیمت ها پایین خواهد آمد.
مجری: شما به عنوان سیاستگذار اگر نتوانید عرضه فولادسازها را به مقدار کافی برسانید دیگر چگونه سیاستگذاری می کنید؟
سرقینی: شما اجازه ندادید من ادامه بدهم. اگر قانع نشدید، در خدمت هستم. الآن مثل قدیم نیست که بخشی از کالا در بورس عرضه شود. از آهن اسفنجی گرفته تا میلگرد و لوله پروفیل همه وارد بورس شده است؛ لذا هیچ دلیلی وجود ندارد که کسی بخواهد از این بازار سوء استفاده کند. هر کس آهن اسفنجی از بورس بخرد، موظف است شمش تولیدی خود را نیز در همان بورس عرضه کند. هر کس شمش می خرد، موظف است میلگرد تولیدی خود را در همان بورس بیاورد که اگر نیاورد به تعزیرات معرفی و جریمه و از لیست بورس حذف می شود. هر کسی ورق خریدف باید لوله و پروفیل تولیدی خود را در بورس عرضه کند. لذا دستورالعمل جدیدی که ابلاغ شده، بسیار جامع و خوب است، اما متأسفانه از دو ناحیه مورد هجوم ناجوانمردانه واقع شده و تهدید می شود. لذا اگر دوستان اجازه دهند دستورالعمل یکی دو ماه به طور کامل اجرا شود، مطمئنا همه این مشکلات حل می شود. در مورد صادرات فولاد هم که دوستان اشاره کردند، ابتدا منوط به تامین سهم داخل است و بعد فولادسازها می توانند صادرات داشته باشند.
مجری: آقای اکبری، به عنوان معاون فروش فولاد مبارکه هم پاسخ آقای سرقینی را بدهید و هم بفرمایید دلیل افزایش قیمت محصولاتتان چیست؟
اکبری: ابتدا یک اشاره کلی دارم به وضعیت فروش فولاد مبارکه طی سه سال گذشته ...
مجری: نه نه، این موضوع دیگر از بحث ما خارج است. اگر می خواهید وارد این بحث شوید، با شما خداحافظی می کنم ...
اکبری: اجازه دهید سریع می گویم. ما رشد 72 درصدی فروش طی سه سال گذشته در بازار داخلی را داشتیم. همچنین رشد 70 درصدی فروش به صنایع لوله و پروفیل را؛ اینها همه مزیتی را برای فولاد مبارکه و مشتری ایجاد کرده است که امکان خرید از مبارکه را داشتند. اما برگردیم به موضوع قیمت ها. به طور خاص به ورق فولادی اشاره می کنم. قیمت ورق فولادی بدون ارزش افزوده در بورس کالا کیلویی 2696 تومان است. این قیمت در سال 92 مبلغ 1700 تومان بوده است؛ یعنی طی پنج سال گذشته سالانه به طور متوسط حدود 10 درصد به قیمت این محصول اضافه شده و قیمت در مجموع 50 درصد رشد داشته است. در خصوص دلیل اصلی اختلاف شدید قیمت های بازار آزاد و قیمت های فروشندگان در بورس (که این روزها می بینیم قیمت های بازار به مراتب بالاتر از قیمت فروشندگان است به خصوص در مورد ورق فولادی) می خواهم اشاره کنم که ما کلاً کالاهای فولاد مبارکه را به تولیدکنندگان تحویل می دهیم؛ یعنی صنایع پایین دستی از ما کالا می خرند. اگر قیمتی در بازار آزاد رقم می خورد، متأسفانه توسط برخی از همین دوستان در بازار رد و بدل می شود، به اضافه اینکه مورد بعدی که من می خواهم اشاره کنم ...
مجری: الآن قیمتی که محصولات شما به دست مصرف کننده نهایی و تولیدکننده می رسد بالا است یا خیر؟
اکبری: به هیچوجه.
کاوه: خیلی بالا است.
مجری: یعنی قبول ندارید قیمت ها بالاست؟
اکبری: به هیچوجه.
کاوه: خیلی گران است. متأسفانه مثل اینکه در ایران زندگی نمی کنند یا حقوق های آنها حقوقی است که قیمت گرانی را درک نمی کنند.
اکبری: قیمت های ما به هیچ جه بالا نیست؛ قیمت بازار دو برابر قیمت های ماست.
مجری: شما قیمت بورس را قبول دارید؟
اکبری: این قیمت بورس را من به شما می گویم.
مجری: نه، قیمت مصرف کننده نهایی؛ یعنی خارج از بورس که دو تا بازار شده است؟
اکبری: من خارج از بورس را عرض کردم. ما کالای خود را به تولیدکنندگان تحویل می دهیم. در اینجا اتفاقاً اشاره می کنم به صنایع لوله و پروفیل؛ در سالجاری 42 درصد رشد تحویل ورق به صنایع لوله و پروفیل داشتیم.
مجری: آقای سرقینی اشاره کردند که شما عرضه را کم کردید.
اکبری: به هیچوجه.
مجری: شما قیمت بورس کالا را قبول دارید؟
اکبری: بله، قیمت بورس کالا را قبول داریم؛ بالاخره قانونی است و ما هم باید طبق قانون عمل کنیم.
طاهری زاده: قیمت ها در بورس کالا پایین است. قیمت بورس کالا واقعی نیست. قیمت بورس کالا را بر اساس قیمت دلار 4200 تومان تعیین کردند؛ در حالی که قیمت ها در بورس باید بر اساس عرضه و تقاضا باشد.
مجری: چند نکته را دکتر سرقینی گفتند؛ یکی انرژی بسیار ارزانی که استفاده می کنید و سایر مواد اولیه و سنگ آهن ...
طاهری زاده: این موضوع مبحث دیگری است. اما اگر بخواهیم کالایی را در بورس عرضه کنیم، نمی توانیم به هیچوجه دستوری بگوییم این کالا را فلان قیمت بگذارید؛ بلکه قیمت ها باید بر مبنای عرضه و تقاضا تعیین شود. از اول مرداد آمار داریم بلافاصله پس از اینکه دستوری عمل شده، در خارج از بورس همه قیمت ها رو به رشد بوده است ...
کاوه: چون به میزان کافی عرضه نشده است.
طاهری زاده: نه اتفاقا، میزان عرضه را هم گفتیم.
مجری: قیمت انرژی شما رشد کرده است؟
طاهری زاده: نه اصلاً. اما الآن ما برای فولادسازی الکترود گرافیتی می آوریم که قبلا ارز دولتی به آن تعلق می گرفت، اما طبق بند پنج بخشنامه جدید اگر فولادسازها، خودروسازها، قطعه سازها و ... بخواهند جنسی را از گمرک بیاورند، بر اساس اختلاف ارز 4200 تا 9000 تومان سامانه نیما باید عمل کنند که تفاوت قیمت بسیار است.
مجری: آقای سرقینی پاسخ آقای طاهری زاده را بفرمایید.
سرقینی: ما قبلاً بحث های زیادی با همدیگر داشتیم. شما نمی توانید انتظار داشته باشید در این کشور فولاد کنترل نشود. دلیل اصلی گرانی را هم عرض کردم، قرار بود فولادسازها تا هفته سوم مرداد ماه مجموعاً 4 میلیون تن عرضه در بورس داشته باشند، اما متأسفانه فقط 5/2 میلیون تن عرضه صورت گرفت. در یک روز که یکی از شرکت های بزرگ فولادی 50 هزار تن محصول یکجا عرضه کرد؛ حدود هزار تومان قیمت میلگرد افتاد، اما به محض اینکه بدنبال آن مجدد عرضه نشد، دوباره هزار تومان قیمت ها بالا رفت. به نظر من تمام مطالب مربوط به عرضه است؛ چراکه مصرف واقعی آهن آلات رشد نداشته است. من در مسئولیتی که دارم، تمامی مصالح ساختمانی را کنترل می کنم. اگر قرار بود ساختمان سازی رونق بگیرد، باید مصرف سیمان نیز افزایش پیدا می کرد، اما نه تنها افزایشی نداشته؛ بلکه کاهش هم داشته است. مصرف شیشه نیز باید افزایش پیدا می کرد، اما نکرده است؛ بلکه کاهش هم داشته است. اینها نشان می دهد که این تقاضاها کاذب است.
از فولادسازان می خواهم با ما همراهی کنند تا بتوانیم عطش بازار را فروکش کنیم. اگر این عطش برطرف شود، مطمئن باشید قیمت های بورس قیمت های عادلانه ای است. اگر آقای طاهری زاده اشاره کردند به قضیه ماده پنج، بله درست است کلیه مواد اولیه کارخانجات از این به بعد با ارز 8000 تومانی تأمین خواهد شد، اما از طرف دیگر صادرات فولاد با ارز 8000 تومانی نقد در ایران خواهد شد. تا حدود یک هفته پیش صادرات فولاد با ارز 4200 تومانی نقد می شد که به موجب آن درآمد صادراتی فولادی ها دو برابر شده است. در مقابل این درآمد حداقل انتظار این است که به ملت و دولت کمک کنند که تنظیم بازار درست انجام شود. الآن وقت زیاده خواهی و اضافه خواهی نیست؛ بلکه بهترین فرصت برای آن است که به دولت کمک کنند تا مردم در این شرایط اذیت نشوند. اینکه ما در این شرایط دنبال درآمد بیشتر باشیم، به هیچ عنوان مورد پسند نیست و باید کمک کنند که این دستورالعمل به طور کامل اجرا شود.
طاهری زاده: آقای دکتر سرقینی آن روزی که شما می فرمایید قیمت میلگرد در بازار پایین افتاد، روزی بود که دلار تا مرز 12 هزار تومان رفت و برگشت روی 8000 تومان. آن مدت بله میلگرد دقیقاً پایین افتاد ...
سرقینی: اتفاقا قیمت دلار بالا رفته بود ...
طاهری زاده: اجازه دهید، اما از زمانی که گفتیم همه در بورس با مبنای ارز 4200 تومان عرضه کنند، دیدیم که نتیجه عکس نشان داد. سرمایه هوشمند است و بلافاصله از بازارهای دیگر مثل سکه و دلار حرکت کرد و به سمت فولاد آمد. اگر نگاه کرده باشید فولاد خوزستان 30 یا 40 هزار تن محصول عرضه کرد؛ اما 400 هزار تن تقاضا آمد. این 400 هزار تن از کجا آمد؟ آیا تولیدکننده پایین دستی این تقاضا را داده است یا دلال و سوداگر؟ تفاوت قیمت ها فضا را ملتهب کرد.
سرقینی: بینندگان به این نکته توجه کنند، صحبت از تفاوت قیمت است. اگر امروز می گویند قیمت ورق 4000 یا 4500 است، همه ورقی که به فروش رفته به این قیمت نبوده است. آقای اکبری فرمودند؛ امسال تا هفته سوم مرداد ماه حدود 7/1 میلیون تن ورق در بورس عرضه شده است؛ مطمئن باشید که حداکثر 5 تا 10 درصد به آن قیمتی که می گویند فروش رفته است. بقیه به دست مصرف کننده واقعی برای تولید لوازم منزل و محصولات صنعتی رسیده است. این مطلبی است که باید بینندگان توجه داشته باشند. اگر صحبت از میلگرد 5000 تومانی می شود همه میلگردی که عرضه شده به این قیمت نیست. علاوه بر این ما برای میلگرد نیز برنامه ریزی کرده ایم تا با استفاده از تعاونی های آهن فروشی یا استفاده از سیستم شهرداری ها و نظام مهندسی در آینده بسیار نزدیک این کالا را هم به دست مصرف کننده واقعی برسانیم.
مجری: در همین چند دقیقه پیش بحث افزایش قیمت هر متر ساخت مسکن مطرح شد که به متقاضیان خرید مسکن فشار آورده است. بحث خودرو یا قطعه سازی را بیان کردیم، اینها همه به صنایع فشار می آورند. صنایع کوچکی هم نیستند؛ بخش مسکن یک بخش بزرگی است، یا خودروسازان بزرگ هستند، لوازم خانگی ها بزرگ هستند، اینها الآن تحت فشار قرار دارند.
سرقینی: عرض کردم همه میلگردی که در صنعت ساختمان استفاده می شود، میلگرد 5000 تومانی نیست؛ بلکه میلگرد 3000 تومانی هم عرضه شده است. در هر متر مربع ساختمان 50 کیلو آهن آلات مصرف می شود، اگر همه 50 کیلو با 6000 تومان خریداری شده است بله 300 هزار تومان را درست فرمودند اما اگر این نیاز با میلگرد 3000 تومانی تأمین شده باشد، 150 هزار تومان می شود. اینکه می گویند 300 هزار تومان سر مصرف کننده کلاه می رود درست نیست. به خاطر اینکه یک سبد است. بله یک عده به دلیل عجله ای که دارند، محصول مورد نیاز خود را از بازار آزاد تهیه می کنند. من امروز اعلام می کنم هر کسی پروانه ساختمان معتبر دارد، مطمئناً می تواند میلگرد و آهن آلات مورد نیاز خود را تامین کند. سیستم آن را با همکاری بورس تدوین می کنیم که در صورت امکان سامانه ای با همکاری نظام مهندسی، شهرداری یا آهن فروشان طراحی شود تا بتوانیم به مصرف کننده واقعی که در صنعت ساختمان سازی است عرضه کنیم.
مجری: برای صنایع لوله و پروفیل که آقای کاوه گفتند چه راهکاری دارید؟
سرقینی: آقای کاوه از یک نظر حق دارند؛ چراکه ظرفیت تولید پروفیل در ایران بسیار بالا است. دلیل آن هم این بوده که به خاطر بهره مندی از سهمیه ورق، کارخانه های زیادی احداث شد که واقعاً نباید احداث می شدند. اما همانطور که آقای اکبری فرمودند امسال به پروفیلی ها بیشتر از پارسال ورق گرم عرضه شد.
کاوه: واردات قطع شده و کمبود هنوز است.
سرقینی: مصرف بالا نرفته است.
کاوه: واردات که صفر شده است، قول دادند از طریق داخل و کالای ایرانی تامین شود.
سرقینی: اگر شما با ما همکاری های لازم را داشته باشید و لوله و پروفیل خود را به بورس بیاورید؛ ما می توانیم ورق بیشتری به شما بدهیم. اگر اجازه بدهید حالا که اینقدر زحمت کشیدید و مهمانان را دور هم جمع کردید، من یکبار دیگر تأکید می کنم سیستم بورس به کل عوض شده است (با همکاری که بورس با وزارتخانه کرد) به عنوان مثال زمانی 50 هزار تن میلگرد عرضه می شد و فقط سه نفر می خریدند. طبیعی بود بعد از این احتکار و دلالی باشد، اما امروز 50 هزار تن میلگرد عرضه می شود، می گوییم کسی که پروانه و مشخصات دارد بیاید، فقط 8000 تن خرید می شود و 42 هزار تن بر می گردد؛ دلیل آن هم این است که سامانه راه نیفتاده است. الآن ما دست دلال را از بورس کوتاه کردیم.
مجری: اسم فولاد خوزستان در این گفتگو آورده شد. این فرصت را برای آقای تجلی زاده معاون فروش آن شرکت قائل شدیم که چند لحظه خدمتشان باشیم. شما اعلام آمادگی کرده بودید که می خواهید پاسخ آقای کاوه را بدهید.
کاوه: یک دستورالعمل بسیار خوبی وزارت صمت برای اجرا ابلاغ کرده است، اما متأسف هستیم که سه شرکت شبه دولتی مثل فولاد مبارکه، فولاد خوزستان و ذوب آهن اصفهان از آن تمرد کردند. البته شنیدیم که فولاد خوزستان بحمدلله طی روزهای اخیر طبق دستورالعمل عرضه کرده است. ما به شما قول می دهیم اگر محصولات طبق دستورالعمل عرضه شود، قیمت ها حداقل 40 درصد کاهش پیدا می کند.
تجلی زاده: این دستورالعمل اولاً از اول مرداد نیست؛ بلکه از تیرماه است. در واقع از اول مرداد وزیر آن را ابلاغ کرد؛ در حالی که از تیر ماه شفاهاً به فولاد خوزستان گفتند 150 هزار تن عرضه کند و صادرات را پایین بیاورد. ما هم مطیع دولت هستیم و اجرا کردیم؛ لذا در تیر ماه 160 هزار تن عرضه کردیم و تا اواسط مرداد ماه 140 هزار تن که با عرضه های بعدی یقینا به بالای 150 هزار تن می رسانیم.
مجری: آقای دکتر سرقینی ما خبرهایی شنیدیم در مورد بحث احتکار در محصولات فولادی. مثلاً 196 هزار تن من در خبرها شنیدم که نوشتند مصرف پنج ماه کشور است. چنین ارقامی را شما تأیید می کنید؟ اگر تأیید می کنید نظارتتان کجاست؟
سرقینی: البته اینکه مصرف پنج ماه است، این اغراق است. اما بله محموله های زیادی کشف شده است از میلگرد، یکی همین موردی است که می گویید. البته اینکه احتکار بوده یا جریان چرخشی، در حال بررسی است. قطعاً اگر احتکار بوده باشد با احتکار کننده برخورد می شود و مطابق قوانین در بازار میلگرد عرضه می شود، اما مطمئن باشید مشکل عمده ما از همین دلالی و زیاده خواهی است. ما به هیچ عنوان کمبود فولاد در بازار نداریم و با پدیده احتکار هم به شدت برخورد می کنیم. مطمئن باشید سازمان حمایت و سازمان تعزیرات حکومتی در کمین کسانی هستند که دست به احتکار می زنند.
* شما با تحلیل آقای دکتر سلطانی نژاد که صنایع پایین دستی را به نوعی دخیل در این اختلاف قیمت می دانستند مخالف هستید؟ یعنی فکر می کنید دلال ها ...
سرقینی: نه، ببینید قبلاً در بورس اجازه می دادند هر کسی که پول دارد، اقدام به خرید کند. این سیستم قبلی بورس بود؛ به خاطر اینکه اختلافی نبود، اما الآن طبق دستورالعمل فقط کسانی می توانند در بورس خرید کنند که تولیدکننده هستند؛ آن هم مشروط بر اینکه 75 درصد تولید خود را دوباره به بورس بیاورند. یعنی اینطور نیست که کالا را بگیرند و بگویند خداحافظ.
مجری: الآن این اتفاق نمی افتد.
سرقینی: افتاده است، تعهد گرفته شده است. اینکه دوستان فرمودند ممکن است بعضی از تولیدکنندگان محصول خود را در بازار بیاورند، اما این شامل همه تولیدکنندگان نمی شود. به خاطر اینکه بخشی از اینها اگر جنسشان را در بازار بفروشند، باید کارخانه های خود را ببندند.
کاوه: ما به سهم خودمان هر ورقی که به ما بدهید، با 10 تا 11 درصد کارمزد پروفیل تحویل می دهیم. اگر شما ورق را به ما کیلویی 2000 تومان بدهید، ما پروفیل 2200 تومانی به شما می دهیم.
مجری: آقای اکبری معاون فروش شرکت فولاد مبارکه یک نکته ای دارند، بفرمایید؟
اکبری: در مورد بحث قیمت، ما چندین سال است با بورس کالا در بحث قیمت فعالیت می کنیم. قیمت های بورس کالا را کاملاً قبول داریم مشروط بر اینکه قوانین بورس کالا نیز کاملاً مراعات شود. یک مقدار مباحث قیمت دستوری که گفتند ...
مجری: اینجا پس مخالف دیدگاه آقای طاهری زاده هستید.
اکبری: نه، قوانین بورس کالا باید مراعات شود که مکانیزم عرضه و تقاضا تعیین کننده باشد چون اگر اختلاف قیمتی بین قیمت فروش در بورس و قیمت بازار ایجاد شود، تولیدکننده رغبتی به فروش ندارد و به دنبال دلالی و واسطه گری می رود که امروز شاهد آن هستیم.
طاهری زاده: در تکمیل صحبت های دکتر سرقینی می خواهم بگویم چطور می شود قراضه کیلویی 2600 تومان باشد و شمش فولادی کیلویی 2400 تومان؟ این موضوع با یکدیگر همخوانی ندارد؛ در نتیجه باید قیمت ها را با یکدیگر تطبیق داد. ما همه فولادی هستیم؛ چه صنایع پایین دستی و چه صنایع بالادستی؛ مشتری ولی نعمت همه ما است. صنایع پایین دستی بیایند و محصول خود را توزیع کنند هیچ تفاوتی ندارد. فضا را هر چه امنیتی تر و تعزیراتی تر کنیم، قطعاً قیمت ها رو به بالا خواهد رفت. اگر فضا را از این امنیتی بودن خارج کنیم؛ قول می دهم ظرف چند روز همه تشویق شوند و تولیدکننده انگیزه پیدا می کنند و کالای بیشتری توزیع می شود.
مجری: در جمع بندی باید بگویم لازم است دکتر سرقینی در وزارت صمت تدبیر ویژه ای بیندیشند. شرایط فعلی بازار فولاد و قیمت ها قابل قبول نیست، صنایع پایین دستی لطمه می بینند و رانت هایی توزیع می شود که در مورد آن صحبت شد. متاسفانه سیاست فعلی جواب نمی دهد انشاء الله که شاهد تدابیر بهتری باشیم.