08 ارديبهشت 1403
RSSFacebookTwitterLinkedinDiggYahooDelicious
شنبه, 24 شهریور 1397 ساعت 12:51

ملاحظات افزايش نرخ ارز بر مديريت بودجه بنگاه هاي اقتصادي

82760847-72047374افزايش نرخ برابري اسعار در ۹ ماه گذشته اثرات نامتقارني بر بودجه بنگاه هاي توليدکننده کالاهاي قابل تجارت و غيرقابل تجارت خواهد داشت. در شرايطي که افزايش نرخ ارز به طور بالقوه درآمدهاي صادراتي شرکت هاي صادرات محور را در کوتاه مدت افزايش مي دهد؛ عملا چهار پديده پيمان ارزي، رشد هزينه هاي واردات کالاهاي واسطه اي و سرمايه اي، قيمت گذاري کالاهاي عرضه شده در داخل و نيز افزايش هزينه سربار مبادلات مالي- تجاري بازگشت تحريم ها، خالص اثرات درآمدي افزايش نرخ ارز بر بودجه شرکت هاي صادرات محور را تحت تاثير قرار خواهد داد. همچنين اثرات تورم انتقالي افزايش نرخ ارز بر ساختار هزينه اي بنگاه هاي مذکور (رشد هزينه هاي تامين مالي، هزينه تامين مواد و تجهيزات داخلي، دستمزد و ...) سبب رشد هزينه هاي توليدي در تراز سود و زيان و صورت سرمايه بنگاه هاي توليدکننده محصولات صادراتي در ميان مدت خواهد شد. افزايش هزينه و رشد قيمت تمام شده توليدات بنگاه هاي صادرات محور عملا سبب کاهش تقاضاي بازار (داخلي و خارجي) براي توليدات آنها شده و زمينه افزايش موجودي انبار کالاهاي ساخته شده و دارايي هاي راکد و نيز بروز رکود در فعاليت هاي آنها را در ميان مدت فراهم خواهد ساخت. رکود مذکور در فعاليت هاي اقتصادي و نيز صورت هاي مالي غالب شرکت هاي صادرات محور بازار سرمايه (به رغم ثبات در بازارهاي بين المللي و قيمت جهاني کالاها) در سال هاي ۹۵-۱۳۹۴ و پس از شوک ارزي سال هاي ۹۱-۱۳۹۰ قابل مشاهده و استناد است.

در خصوص بخش هاي غيرقابل تجارت و بنگاه هايي که محصولات آنها فقط در بازارهاي داخلي عرضه مي شود، پديده مذکور پيچيده تر خواهد بود. تورم انتقالي ناشي از افزايش نرخ ارز در بنگاه هاي مذکور ازيک طرف هزينه توليد (قيمت مواد اوليه داخلي و وارداتي، هزينه تامين مالي) و قيمت تمام شده محصولات آنها را در کوتاه مدت افزايش داده و از طرف ديگر بنگاه هاي مذکور امکان تخليه کامل اثرات تورمي را بر قيمت فروش محصولات در ميان مدت نخواهند داشت (به علت دخالت دولت در قيمت گذاري و شرايط اقتصادي بعد از شوک هاي ارزي)، همچنين به علت شرايط تورمي مذکور مقادير فروش و توليد بنگاه هاي توليدکننده اين نوع محصولات با کاهش مواجه شده که زمينه انقباض درآمدي و سودآوري بودجه آنها را نيز فراهم خواهد ساخت.
در تحليل خلاصه و نهايي، اثرات افزايش نرخ ارز برخلاف انتظار در ميان مدت مي تواند هزينه توليد و قيمت تمام شده توليدات هر دو گروه از بنگاه هاي توليدکننده کالاهاي قابل تجارت و غيرقابل تجارت را افزايش داده (جهش چهار برابري شاخص قيمت توليدات داخلي طي چهارماهه نخست سال جاري شاهدي بر اين مدعاست) که مجموع اثرات آن بر بودجه هر دو گروه از بنگاه هاي مذکور انقباضي و رکودزا خواهد بود. در اين حالت توصيه مي شود از طريق مديريت بهنگام ساختار هزينه، رشد بهره وري عوامل توليد، کاهش موجودي انبار کالاهاي ساخته شده، افزايش حمايت هاي مالياتي و نيز ذخيره گيري مکفي (سود انباشته و ذخيره استهلاک دارايي ها در کوتاه مدت خصوصا براي بنگاه هاي توليدکننده محصولات صادراتي) مورد هدف گذاري و سياست گذاري سياست گذاران کلان و مديران بنگاه هاي اقتصادي قرار گيرند. در همين راستا به علت آثار آني شوک هاي ارزي و قيمتي مذکور بر درآمد بنگاه ها و نيز آثار تاخيري آنها بر ساختار هزينه اي هر دو گروه از بنگاه هاي توليدي، بهتر است از تعديل کوتاه مدت و خوش بينانه جريان درآمدي و سود شرکت ها به شدت اجتناب کرده و مديران بنگاه هاي اقتصادي ترتيبي اتخاذ کنند تا تصوير متوازن و واقع بينانه اي از جريان انبساط درآمد و هزينه اي ميان مدت شرکت ها به عاملان بازار ارائه شود تا منافع ميان مدت سهامداران روشن و شفاف شود.

عزيزالله عصاری، مديرعامل هلدينگ سرمايه گذاري توسعه معادن و فلزات