در همين راستا مهرداد اکبريان رئيس انجمن سنگ آهن ايران در تحليل شرايط بازار جهاني سنگ آهن گفت: در زمان هاي گذشته سنگ آهن هاي با عيار زير ۵۰ درصد ايران در چين براي خود بازاري داشت، اما دولت چين با اعمال سياست هايي اين روند را متوقف کرد. در برهه اي گفته شد که سنگ آهن زير ۵۴ درصد خريداري نمي کنند، در ادامه سنگ آهن با عيار زير ۶۰ درصد خريداري نشد و در حال حاضر عيار زير ۶۳ درصد از رونق افتاده است. در واقع دولت چين آرام آرام و به تدريج سعي در اعمال اين سياست ها داشته تا فشار اين روند روي کشورهاي ديگر به يکباره احساس نشود.
مهندسي بازار خارج براي تقويت بازار داخل
وي موضوع دومي را در خصوص خريد سنگ آهن هاي با عيار زير ۶۳ درصد از سوي چين تشريح کرد و گفت: سياست ديگري هم عرض با توسعه معادن چين در حال رخ دادن است. چيني ها معادن سنگ آهن با عيار و خلوص پاييني دارند؛ در همين راستا زماني که دولت چين مي خواهد به معادن داخلي اين کشور به نوعي فرصت و ميدان بدهد، سياستي را بر اين مبنا (کاهش و در ادامه ممنوعيت ورود سنگ آهن با عيار زير ۶۳ درصد) در پيش مي گيرد.
اكبريان تاكيد كرد: در واقع دولت چين با اتخاذ اين تصميم سعي در رونق کسب و کار و تجارت داخلي معادن اين کشور دارد، اما روي دوم اين سکه به ايران باز مي گردد که از دو نقطه قابل بررسي است: با توجه به شرايط تحريمي براي ايران اين موضوع محدوديت هايي را براي صادرکنندگان سنگ آهن به وجود آورده و از طرف ديگر هزينه هاي حمل بار از طريق کشتي به شدت در حال رشد است كه اين دو مساله شرايط ويژه اي را براي فعالان حوزه هاي مختلف به خصوص سنگ آهن کشورمان ايجاد کرده است.
به گفته وي هفته گذشته رقمي بين ۲۶ تا ۳۰ دلار بر اساس ميزان ظرفيت کشتي ها قيمت هاي هزينه حمل کشتي اعلام شد که فاجعه اي براي حمل بار محسوب مي شود. دلايل اين رشد قيمت نيز عبارتند از: شرکت هاي کشتيراني به سمت خليج فارس نمي آيند، حمل کانتينري در حال توقف است و تعداد کشتي هايي که به سمت ايران مي آيند؛ در حال کاهش است.
رئيس انجمن سنگ آهن ايران ادامه داد: اين سه موضوع باعث بالا رفتن قيمت حمل و نقل مي شود. در چنين شرايطي که قيمت ها افزايش پيدا مي کند، بحث رقابت هم مطرح مي شود. در واقع رغبت کمتري براي صادرات کالاهايي که ارزش هر تن از آن کمتر است وجود دارد؛ چراکه در محدوده ضرر قرار مي گيرد و فروشنده مجبور است با لحاظ قيمت بالاي حمل، ماده اي با قيمت بالاتر را صادر کند. در همين راستا رغبت براي صادرات سنگ آهن دانه بندي کم عيار کم مي شود و صادرکننده مجبور به صادرات سنگ آهن دانه بندي پرعيار مي شود که حداقل اضافه بهاي حمل کشتي که در حال پرداخت آن است، جبران شود.
وي همچنين تاكيد كرد: بهترين حالت براي صادرات در اين شرايط گندله است؛ چراکه صادرات اين محصول قطعا مزيت بيشتري دارد و بهتر از محصولات ديگر خريد و فروش مي شود. پس از آن هم بيلت را مي توان مثال زد، در واقع بيلت شرايط بهتري در بازار صادراتي نسبت به گندله دارد.
اكبريان گفت: تنها خبر خوبي که در شرايط نه چندان خوب بازار سنگ آهن داخلي مي توان مخابره کرد؛ اين است که صادرات بيلت در حال توسعه است. يعني در فضايي که مي توان به «نقصان صادرات مواد معدني» از آن ياد کرد؛ صادرات بيلت اتفاقي خوش براي اين بازار مي تواند باشد.
بلاتکليفي در بازار
وي در ادامه افزود: بعد از مسائل داخلي چين و مسائل سياسي و موقعيت کنوني ايران در شرايط تحريم ها که بر بازار سنگ آهن نيز تاثير مي گذارد، مساله ديگر نوعي بلاتکليفي در بازار است که در واقع اين موضوع يک مساله تکنيکي و فني نيست و ارتباطي به عيار مواد معدني ندارد.
اکبريان در توضيح اين موضوع گفت: يک بلاتکليفي در تمام دنيا در سياست هاي خارجي کشورها حادث شده است كه در راس اين امور مي توان به سياست هاي رئيس جمهوري آمريکا اشاره کرد. در ادامه مي توان به مناسبات تجاري بين آمريکا و کانادا، آمريکا با اروپا، آمريکا با چين، چين و اروپا و به همين منوال بقيه کشورها با يکديگر اشاره کرد.
رئيس انجمن سنگ آهن ايران در ادامه به سياست هاي نامشخص شرکت هاي جهاني فولادي اشاره کرد و گفت: خيلي از شرکت هاي بزرگ فولادي دنيا هنوز در زمينه سياست هاي اصلي خود بلاتکليف هستند و نمي دانند ميزان توليد طي ماه هاي آينده را بايد پايين بياورند يا در همان سطح قبلي نگه دارند؟ اين بلاتکليفي باعث شده است که ميل به خريد سنگ آهن، کنسانتره، گندله و حتي آهن قراضه فعلا کاهش پيدا کند؛ اما اگر مقداري ثبات ايجاد شود، شرايط بازار بهتر از شرايط حال حاضر مي شود.
وي در جمع بندي اين سه نکته گفت: اين وقايع اعم از سياست هاي داخلي چين براي عدم خريد مشتقات کم عيار سنگ آهن، محدوديت هاي تحريم و نبود کشتي به قيمت هاي بهينه و به صرفه براي ايران و سياست هاي نامشخص شرکت هاي فولادي و کشور براي صادرکننده يا توليدکننده مواد معدني همزمان شده است.
اكبريان در پايان تاكيد كرد: عوامل تاثيرگذار داخلي شامل عوارض سنگ آهن، دلار دستوري و ثانويه و بحث هاي اقتصادي اجازه رقابت برابر و سالم را به توليدکنندگان سنگ آهن نمي دهند. در واقع با کنار گذاشتن تمامي اين عوامل به اين نتيجه مي رسيم که شرايط براي توليدکنندگان و صادرکنندگان آهني خوب و مساعد نيست و بايد يک تصميم و هم انديشي عمومي در اين زمينه صورت بگيرد.