بر اساس پروانههای صادر شده توسط وزارت صمت ظرفیت اسمی کارخانجات تولید لوله و پروفیل تا پایان سال 96 برابر 18 میلیون تن بوده اما بر اساس آمارهای غیر رسمی ظرفیت واقعی حدود 7 تا 8 میلیون تن است آنچه اکنون نیاز تمامی اعضاست اطلاعات تولید شفاف است تا بتوان بر اساس آمار و مستندات سالیانه برنامهریزی کنیم که تاکنون عملی نشده است. لذا بر این باوریم که تولید واقعی لوله و پروفیل با ضخامت زیر 5 میلیمتر در سال گذشته بیش از 3 الی 4 میلیون تن نبوده است.
پتانسیلهای صادراتی به چه شکل هستند؟
آنچه که در ورود به بازارهای صادراتی میبایست مورد توجه ویژه قرار گیرد این است که در صورت ورود به یک بازار صادراتی، آیا ابزار ماندگاری نیز داریم؟ برای پاسخ به این سوال باید بررسی کرد که با چه مزیتهایی وارد بازار صادراتی شدهایم.
در گذشته بیشترین حجم صادرات لوله و پروفیل در برابر واردات مواد اولیه که به صورت ورود موقت وارد شده بودند صورت میگرفت اما به دلیل بخشنامهها و دستورالعملهای دست و پا گیر و پی در پی به هیچ وجه نتوانستیم نفوذ خوبی در آن بازارها داشته باشیم و با کشورهای چین و ترکیه حتی در کشورهای همسایه خود نیز رقابت کنیم و همواره ورود ما به آن بازارها به صورت مقطعی و با اندک ظرفیت انجام میگرفت.
خوشبختانه از سال قبل با توجه به راه اندازی و افزایش ظرفیت تولید ورق فولاد مبارکه و بالاخص خط نورد فولاد صبا جهش قابل توجهی در تامین مواد اولیه تولید کنندگان لوله و پروفیل ایجاد شد، هرچند کافی نیست اما توانست شرایط بهتری برای صادرات محصولات ما ایجاد کند و از طرفی قیمت ارز نیز شرایط رقابتی مناسبی برای ما بوجود آورد.
در حال حاضر بخش عمده صادرات ما به کشورهای همسایه است که البته در حال پیگیری بازارهای جدید نیز هستیم، اما موضوعی که همواره باید مدنظر داشت آشنایی با قیمتها و شرایط کشور هدف است که متناسب با آن قیمت گذاری محصول صادراتی انجام شود. متاسفانه برخی از همکاران ما با هدف جلب مشتری و به دلیل نداشتن اطلاعات کافی از بازارها، قیمتهایی غیر واقعی پیشنهاد میدهند که علاوه بر ایجاد رقابت منفی در بین تولیدکنندگان، این کار باعث میشود که برای استمرار حضور خود از کیفیت محصولات بکاهند و سبب از بین رفتن اعتماد در بازار نه تنها به یک شرکت بلکه به کل صنعت کشور میشود و یا اینکه بعد از مدتی دیگر ادامه حضور با این شرایط امکان نخواهد داشت و ناچار به ترک آن بازار میشوند. بنابراین مساله تامین مواد اولیه و هدف گذاری جهت حضور مستمر و با کیفیت در بازارهای صادراتی نقش اساسی در ورود به این حوزه دارد.
عمده محصولات صادراتی شما را کدام محصولات تشکیل میدهند؟
از نظر تنوع محصولات و ظرفیت تولید، گروه صنعتی تهران شرق یکی از بزرگترین کارخانجات لوله و پروفیل کشور است که تولیدات آن شامل بیش از 250 محصول با سایز و ضخامت متفاوت است. در بخش لولههای آب و لوله صنعتی این مجموعه با داشتن خطوط متعدد لوله سازی و دستگاههای تست، لولههای سایز 2/1 الی 16 اینچ با ضخامت 1 الی 12 میلیمتری تولید میکند. در بخش قوطی و پروفیل نیز تولیدات ما از سایز 20*20 میلیمتر الی 320*320 میلیمتر با ضخامت 1 تا 10 میلیمتر است که از بزرگترین تولید کنندگان این حوزه و در برخی سایزها نیز تولید کننده انحصاری هستیم.
در حوزه صادرات نیز، صادرات محصولات ما محدود به یک سایز یا ضخامت نبوده و توانستهایم در بازارهای متنوع بینالمللی وارد شویم. در حال حاضر ظرفیت تولید ما در ماه 20 هزار تن است و آمادگی داریم تا این ظرفیت را به 40 هزار تن نیز افزایش دهیم. اما بزرگترین مانع ما در حال حاضر تامین مواد اولیه و برخی مسائل جانبی است، همیشه برای تولید پایدار باید مساله تامین پایدار را مدنظر داشته باشیم.
چه چالشهایی در این صنعت پیش روی شماست؟
چالش و مسائلی که با آن مواجهیم را به طور کلی میتوان به دو دسته تقسیم کرد: مشکلاتی که متاسفانه از سوی برخی از همکاران در این حوزه ایجاد میشود و دوم آنهایی که از بیرون از صنف برای ما به وجود میآید.
از جمله مواردی که ما در صنف خود با آن مواجه هستیم استفاده از ورقها و مواد اولیه نامرغوب در تولیدات است که علاوه بر اینکه اعتماد مشتری را سلب میکند با پیشنهاد قیمتهای ارزانتر رقابتی نابرابر در بازار ایجاد میکند که البته در حال بررسی و رفع آن هستیم. اما آنچه که در این صنعت و صنایع دیگر همواره 70 درصد از دغدغههای فکری تولیدکنندگان را تشکیل میدهد مربوط به چالشهایی است که از سوی وزارتخانه و ادارههای دولتی ایجاد میشود که میتوان به صدور بخشنامههای پی در پی، بخشنامههای نادرست و یا درست اما در زمان نادرست اشاره کرد که معتقدم تنها راهکار برون رفت از آن ارتباط مستقیم و متقابل تولیدکننده و دستگاه قانونگذار و وزراتخانه است.
موضوع عرضه مواد اولیه در بورس چه تاثیری بر روی روند تولید شما داشته است؟
روش فعلی عرضه در بورس روش مناسبی نیست، در واقع مسئولان بورس کالا برای کشف قیمت و تعیین میزان عرضه –به منظور تامین مواد اولیه مورد نیاز صنف ما- تعاملی ندارند، بارها از آنها تقاضا کردهایم اجازه دهند تا ما نمایندهای در کمیته تصمیمگیری عرضه داشته باشیم اما تا به امروز با آن موافقتی نشده است؛ در بورس زمان تحویل، تناژ عرضه و همینطور ثبات قیمتی برای ما از اهمیت بالایی برخوردار است که تاکنون مورد بی توجهی قرار گرفته است. همینطور مساله سهمیه بندی مواد اولیه هم از دیگر چالشهایی است که با آن روبرو هستیم و از دیدگاه من اصلا روش مناسبی برای تامین مواد مورد نیاز تولید ما نیست. تولیدکننده باید هر اندازه که مواد اولیه نیاز دارد در اختیار داشته باشد تا رونق تولید تحقق بخشیده شود، اما سهمیه بندیها مشکلات زیادی در مسیر رونق تولید حداقل در صنف ما ایجاد میکند.
نوسان نرخ ارز چه تاثیری بر روی فعالیت شما در این صنعت داشته است؟
شرایط ثابت ارزی طبیعتا برای همه ما بسیار بهتر است، این نوسانات ضررهای بسیار بزرگ و جبران ناپذیر به تولیدکننده میزند؛ دستورالعملهایی که در رابطه با بازارهای نیما، سنا، متشکل ارزی و... به تولیدکننده تحمیل میشود، در واقع وقتی از ما میخواهند ارز را به سامانه نیما عرضه کنیم حداقل کاری که باید انجام دهند این است که یک حساب بانکی خارج از کشور به ما معرفی کنند، اما چنین اتفاقی تا به امروز نیفتاده؛ حتی مسئولان ارزی بانکها هم نمیتوانند راه حلی پیش پای ما بگذارند، تک نرخی شدن ارز بهترین راهکاری است که میتواند به صادرات کمک کند، در عین حال برخی از تصمیمهای غیرکارشناسی که وزارتخانه در پیش گرفته از معضلات دیگری است که ضربه بزرگی به بدنه تولید وارد کرد.
سال 97 چه دستاوردهایی داشتهاید؟
در سال برای نخستین بار صادرات به کویت، تاجیکستان، تمامی کشورهای حوزه قفقاز، اغلب کشورهای CISو کشورهای حاشیه جنوبی خلیج فارس را آغاز کردیم که منجر به گسترش بازار صادراتی ما شد، در حوزه تولید هم دستگاههای تست جدید را به خط تولید اضافه کردیم که تا حد قابل ملاحظهای کیفیت محصولات ما را افزایش داده است.
ما در کنار صادرات به کشورهایی همچون عراق و افغانستان، توانستیم وارد بازار قطر شویم و در پروژههای جام جهانی این کشور ورود کنیم، کویت هم بازار جدید دیگر ما بود. به لطف خداوند متعال توانستیم با وجود مشکلاتمان بازارهای صادراتی را گسترش بدهیم اما مشکلات داخلی کار را برای ما سخت کرده است. عدم هماهنگی در بدنه دولت و مسئولان باعث شده در امر صادرات و همینطور تولید خلل وارد شود، در مبحث بازگشت ارز حاصل از صادرات یکی از معضلاتی که ما همچنان با آن درگیر هستیم این است که در معامله با برخی کشورها از جمله عراق ما ریال دریافت میکنیم اما تاکید دارند که دلار حاصل از این صادرات را برگردانیم، واقعا چنین چیزی برای ما غیرممکن است.
در دست گرفتن بازار لوله و پروفیل کشورهایی مثل عراق و افغانستان هم میتواند بازار خوبی برای ما ایجاد کند و هم تا حدود زیادی مسائل ارزی را پوشش دهد، در شرایط فعلی نیازی هم نداریم که به بازارهای اروپایی ورود کنیم و تنها با تمرکز بر روی کشورهای همسایه و کشورهای حاشیه خلیج فارس که عموما از تکنولوژیهای لازم تولید لوله و پروفیل برخوردار نیستند در صورت حمایت مسئولان میتوانیم هم محصولاتمان را به فروش برسانیم و هم در حد معقول و منطقی ارزآوری داشته باشیم.
به عنوان سوال پایانی سندیکای تولیدکنندگان لوله و پروفیل فولادی تا چه اندازه در حل مسائل و مشکلات اعضا کمکرسان بوده است؟
سندیکا کوشیده است تمام مشکلاتی را که اعضا و حتی شرکتهای غیرعضو با آن روبرو بودهاند پیگیری کند، از زمانی که در هیات مدیره سندیکا بودهام سعی کردیم که تمام مسائل و مشکلاتی که از سوی اعضا مطرح میشود را با تمام توان پیگیری و تا حد امکان هم مرتفع کنیم. در یک سال گذشته بخش مهمی از مشکلاتی که قبلا مطرح شده بود را حل و فصل کردیم، از جمله مسائلی که با فولاد مبارکه داشتیم را توانستیم در یک تعامل بسیار خوب و متقابل حل کنیم. تقسیم کاری در میان اعضای سندیکا موجب شد تا کارها در یک روال خوب و منطقی پیش رود و همینطور امیدواریم در آینده نیز در آرامش و تعامل با تک تک اعضا همه موارد را پیگیری کنیم.