مجری طرح احیا، فعال سازی و توسعه معادن کوچک مقیاس اعلام کرد: چالشهای معادن کوچک با تامین سرمایه، آموزش و کمکهای فنی و تکنولوژیکی قابلحل است
بر اساس آموزههای زمینشناسی عوامل میزان سرمایه، عمق معدنکاری و بهرهمندی از فناوری و میزان تولید معادن را میتوان در دستهبندی معادن در مقیاسهای مختلف دخیل دانست. ظرفیت، تولید و سرمایهگذاری و نیروی انسانی شاغل به عنوان معیاری در تعریف معادن کوچک مقیاس مدنظر قرار گرفته و این معادن بر اساس معیارهای یاد شده، در دسته بندیهای تعیین شده قرار میگیرند. بر اساس آنچه گفته میشود معادن کوچک مقیاس ۹۸.۳ درصد معادن ایران را تشکیل میدهند که با در نظر گرفتن این رقم به هیچ عنوان از دیدگاه اقتصادی نادیده گرفتن آنها جایز نیست، نگاهی به این رقم بیانگر این است که کمتر از 2 درصد معادن ما خارج از دایره معادن کوچک مقیاس قرار گرفتهاند. اگرچه تاکنون به موضوع تامین سرمایه برای فعال سازی معادن کوچک مقیاس پرداخته نشده بود اما اکنون با راهاندازی طرح احیا، فعال سازی و توسعه معادن کوچک مقیاس، این دسته از معادن در معرض توجه و حتی صدر اخبار قرار گرفتهاند. در شرایطی که تحریمها فشارهای اقتصادی زیادی از خارج بر کشور تحمیل کرده است، میتوان به صراحت گفت فعال سازی این معادن میتواند باری از دوش اقتصاد – در صورت اجرای درست طرحهای بیان شده- بردارد؛ این احیای اقتصادی را هم از دیدگاه تامین مواد اولیه مورد نیاز در داخل کشور و هم از دیدگاه اشتغال زایی میتوان در نظر گرفت. مهندس سیدرضا عظیمی مجری طرح احیا، فعالسازی و توسعه معادن کوچکمقیاس در گفتوگو با ماهنامه جهان معدن به بررسی زوایا و اهداف این طرح پرداخته است که شرح این گفتوگو در پی میآید:
صمدی دبیر انجمن زغالسنگ ایران: دولت تخفیف در قوانین برای معادن کوچک مقیاس در نظر بگیرد
برگزاری همایش رونق تولید با احیا، فعال سازی و توسعه معادن کوچک مقیاس با هدف گرد هم آمدن عدهای از کارشناسان و فعالان معدنی به منظور همفکری در این زمینه، بازتاب خبری گستردهای داشت. تشکیل کنسرسیومهای معدنی و تعیین اتاق فکر از جمله اقداماتی بوده است که تاکنون برای احیای این معادن در نظر گرفته شده است. اگرچه در گفتار سازمانهای مرتبط حمایت خود را از این اقدامات اعلام کردهاند اما آنچه از این پس بیشتر مورد نظر قرار میگیرد اقدامات عملی است که میتوان برای این معادن انجام داد. این موضوع که آیا ارادهای برای ایجاد تغییر در قوانین و مقررات و یا حداقل تخفیف قائل شدن در قوانین برای این معادن نسبت به معادن بزرگ وجود دارد یا خیر؟ موضوعی است که از این پس بیش از پیش اهمیت مییابد. به اذعان برخی از کارشناسان احیای معادن کوچک مقیاس با توجه به گستردگی پهنه آنها در سراسر کشور جز با کمکهای دولتی و ارائه تسهیلات دولتی و بازنگری یا تسهیل در قوانین اتفاق نمیافتد. در شرایطی که رونق هر چه بیشتر اقتصادی به احیای این معادن وابسته است، بهتر آن است که دولت به صورت عملی وارد این مساله شده و به این ترتیب هم در بخش اشتغال زایی و هم در رونق تولید نقش خود را ایفا کند. در این راستا ماهنامه جهان معدن در گفتوگویی مفصل با مهندس سعید صمدی دبیر انجمن زغالسنگ ایران به موضوع معادن کوچک مقیاس، نقش دولت و سازمانهای مرتبط در احیا و فعال سازی این معادن پرداخته است:
معادن کوچک مقیاس سهم بزرگی از اشتغال جهانی دارند
به دلیل اینکه برنامه تامین سنگ آهن واحدهای بزرگ و کوچک مدنظر قرار گرفته است، و با در نظر گرفتن اینکه بخش بزرگی از معادن ما در داخل کشور بر اساس معیارهای موجود جزو معادن کوچک مقیاس به شمار میآیند، ضرورت ساماندهی و برنامهریزی برای رساندن این معادن به تولید، حل مشکلات معادن کوچک مقیاس به منظور تامین مواد اولیه فولاد سازان موضوعی است که بنا به شرایط کشور تبدیل به یک ضرورت شده است.
با توجه به وضعیت موجود باید اذعان کرد چنین عملکردی بسیار ضروری و تعیین کننده خواهد بود و اگر ضرورتی وجود داشته باشد و در شرایطی که سرمایه گذاری در این زمینه اقتصادی ارزیابی شود، ما با انجام برنامهریزیهای لازم در این رابطه سرمایه گذاری خواهیم کرد، گرچه هنوز به این بحث وارد نشدهایم.
احیای معادن کوچک مقیاس توانمندسازی معادن متوسط و مگاسایز
با توجه به اینکه 98.3 درصد از مجموع معادن ما در کشور معادن کوچک مقیاس تشکیل میدهند، سهم بزرگی از تولید و اشتغال در کشور به این بخش تعلق دارد؛ اگر بتوانیم به درستی این نهضت را آغاز و راه آن را از مسیر درست ادامه بدهیم به این مفهوم است که دغدغه اشتغال و تولید از بین میرود. در یک دیدگاه فراتر از تولید و اشتغال این واقعیت وجود دارد که احیا، فعال سازی و توسعه معادن کوچک مقیاس میتواند کمکی برای معادن متوسط و مگاسایز باشد تا بتوانند آمار خوبی از صادرات با توجه به میزان تولید در پی داشته باشند.
دهقانی مدیرعامل صندوق بیمه سرمایهگذاری فعالیتهای معدنی: صندوق هر نوع اقدام به سرمایهگذار در معادن کوچک را بیمه میکند
سرمایهگذاری در معادن کوچک بر اساس آنچه که تاکنون از فعالیت این معادن دیدهایم نوعی ریسک به حساب میآید، به این مفهوم که امکان ورود سرمایه از سوی سرمایهگذار در این راستا در شرایطی وجود دارد که در نهایت ممکن است یا کانی مورد نظر در محل مورد اکتشاف وجود نداشته باشد و یا در صورت وجود، میزان کانی موجود در مقایسه با هزینههای استخراج چندان قابل توجه نباشد؛ درست در همین نقطه است که صندوق بیمه سرمایهگذاری و فعالیتهای معدنی ورود پیدا میکند. در شرایطی که مبحث احیا، فعال سازی و توسعه معادن کوچک مقیاس مطرح شده تعدادی از سازمانهای معدنی در تلاشند تا با ورود به این مبحث هم در بحث اشتغالزایی و هم افزایش صادرات و ارزآوری موثر واقع شوند؛ صندوق بیمه سرمایهگذاری و فعالیتهای معدنی یکی از همین سازمانهایی است که در این زمینه اعلام آمادگی برای هر نوع بیمه در راستای سرمایه گذاری در اکتشاف یا فعال سازی معادن کوچک مقیاس کرده است. به نظر میرسد نقش صندوق جدای از دیگر سازمانهای دخیل در این امر نوعی دلگرمی برای سرمایهگذارانی باشد که همچنان در ورود به این بخش دچار تردید هستند، فرید دهقانی مدیرعامل صندوق بیمه سرمایهگذاری و فعالیتهای معدنی در گفتوگویی با جهان معدن در رابطه با احیا، فعال سازی و توسعه معادن کوچک مقیاس با اطمینان به سرمایهگذاران خبر از بازگشت 80 درصدی سرمایه آنها در صورت بروز مشکلات داده است؛ این گفتوگو را در ادامه میخوانیم:
فعالیتها و حمایتهای خانه معدن ایران از معادن کوچک مقیاس حل مشکلات معادن کوچک؛ دستیابی به اهداف اقتصاد مقاومتی
طرح احیا، فعال سازی و توسعه معادن کوچک مقیاس، نخستین بار در تاریخ 2/7/96 با عنوان برپایی نهضت فرآوری و بهره وری در معادن کشور توسط خانه معدن ایران و اتاق بازرگانی صنعت، معدن و کشاورزی ایران کلید خورد و در تاریخ 24/11/96 موجب انعقاد تفاهمنامه طرح احیا، فعال سازی و توسعه معادن کوچک مقیاس بین خانه معدن ایران و ایمیدرو شد. این طرح با اعمال تغییراتی در تاریخ 31/2/98 توسط ستاد فرماندهی اقتصاد مقاومتی ریاست جمهوری مصوب و با دستور وزیر صنعت، معدن و تجارت، مسئولیت اجرایی آن در قالب پروژه اقتصاد مقاومتی به ریاست هیات عامل ایمیدرو واگذار شد و شرکت تهیه و تولید مواد معدنی به عنوان بازوی اجرایی، مسئولیت آن را بر عهده گرفت.
مهندس جعفری طهرانی عنوان کرد: کمبود نقدینگی عامل اصلی عدم پیشرفت معادن کوچک مقیاس
طرح احیا، فعال سازی و توسعه معادن کوچک مقیاس در ایمیدرو با هدف تامین مواد اولیه صنایع معدنی، توسعه مناطق محروم و ایجاد اشتغال در سال ۹۷ آغاز شد . فعال سازی معادن کوچک مقیاس، برای رونق اقتصادی کشور و به ویژه در مناطق کمتر توسعه یافته، امری ضروری است که این معادن به هم افزایی دانش فنی و فناوری، تامین منابع مالی، امید، انگیزه و توجه بیشتری نیاز دارند. در عین حال، برای تامین مواد اولیه شرکتهای بزرگ، نیاز به فعال سازی این نوع معادن است. ارائه تسهیلات از طریق صندوق بیمه سرمایه گذاری فعالیت های معدنی، پیش خرید محصول، ایجاد کنسرسیوم، سرمایه گذاری مشترک و توسعه واحدهای فرآوری سیار از جمله راه کارهای قابل طرح برای راه اندازی این معادن است. در همین راستا جهان معدن در گفتوگو با مهندس کیوان جعفری طهرانی کارشناس ارشد اقتصادی نظر ایشان را در خصوص اجرای این طرح جویا شده که ماحصل آن در ادامه میآید؛
عضو هیات مدیره شرکت تهیه و تولید مواد معدنی ایران: مشکلات معادن کوچک مقیاس، ریشه در مشخص نبودن جایگاه معدن در کشور دارد
یکی از پایههای مهم اقتصاد در هر کشور معدن است. در ایران تا کنون 70 نوع ماده معدنی کشف شده است و حدود شصت میلیارد تن ذخایر قطعی در کشور وجود دارد که از این هفتاد نوع ماده معدنی کشف شده حدود پانصد میلیون تن به تولید رسیده است (این آمار برای سال 98 است). ویژگی مهمی کشور ما این است که در بین کشورهای منطقه که به شدت معدنی هستند، به دریای آزاد راه دارد. لذا میتوانیم از این موقعیت استفاده کنیم. معدن چهار حلقه دارد؛ اکتشاف، معدن، فرآوری و صنایع معدنی. حلقه سوم و چهارم موتور اصلی در حرکت معدن است برای اینکه بیشترین ارزش افزوده را دارند که میتواند تا سیصد برابر ارزش اولیه، ارزش افزوده در فرآوری ایجاد کنند تا صنایع مدرن ایجاد کنیم که به اشتغال و رونق اقتصادی کمک کنند. جهان معدن در گفتوگو با مهندس بهروز برنا عضو هیات مدیره شرکت تهیه وتولید مواد معدنی ایران به بررسی طرح احیا و فعال سازی معادن کوچک مقیاس پرداخته است که شرح آن در پی میآید: