به گزارش جهان معدن : یکی از برنامه های طرح احیا، فعال سازی و توسعه معادن کوچک مقیاس در کشور، تعیین تکلیف و برنامه ریزی برای فعال سازی معادن استان های مختلف بر اساس مزیت نسبی منطقه ای است که پس از بررسی کارشناسی در استان کهگیلویه و بویر احمد، سلستین، گچ و بوکسیت به عنوان پتاسیل های معدنی برای تهیه گزارش های تخصصی توسط مشاور طرح مورد مطالعه و بررسی قرار گرفت.

رئیس سازمان صنعت، معدن و تجارت استان یزد از رشد 33 درصدی پروانه بهره برداری معدن در چهار ماهه نخست سالجاری در یزد خبر داد.

به گزارش جهان معدن به نقل ازشاتا، محمدرضا علمدار یزدی اظهار داشت: از ابتدای سال جاری تا پایان تیرماه، در بخش معدن در سطح استان یزد 12 فقره پروانه بهره برداری معدن توسط سازمان صنعت، معدن و تجارت استان یزد صادر شد.

وی عنوان کرد: در این مدت همچنین 16فقره گواهی کشف و 21 فقره پروانه اکتشاف معدنی در استان صادر شد.

علمدار یزدی یادآور شد: درچهار ماهه نخست سال جاری نسبت به مدت مشابه سال گذشته در زمینه گواهی کشف با رشد 220 درصدی و در زمینه پروانه اکتشاف با رشد 31 درصدی مواجه بوده ایم.

رئیس سازمان صنعت، معدن و تجارت استان یزد ادامه داد: آمار صدور پروانه های بهره برداری معدنی استان در چهار ماهه نخست امسال نسبت به مدت مشابه سال گذشته، دارای رشد 33 درصدی شده است.

تقریبا از سال ۱۳۰۰ رویکرد جدیدی به سوی توسعه اقتصادی و مدرن‌سازی کشور شکل گرفت و به تبع آن طرح‌های بسیاری از قبیل خطوط راه‌آهن، سدها، جاده‌ها، اماکن آموزشی و عمومی ‌متعددی در دستورکار قرار گرفت.

به گزارش جهان معدن به نقل از دنیای اقتصاد؛ ساخت تاسیسات و ساختمان‌های جدید، استفاده از مصالح جدید را نیز در سرلوحه برنامه‌های توسعه‌ قرار می‌داد که بالطبع سیمان یکی از مهم‌ترین این مصالح بود. در آن زمان رشد واردات سیمان به حدی بود که در سال‌های ابتدایی قرن چهاردهم خورشیدی ایران چهارمین کشور واردکننده سیمان جهان به‌ شمار می‌رفت، اما در ادامه توجه به این نکته که ایران در منطقه‌ای واقع شده که سلسله کوه‌های آهکی آن را احاطه کرده ‌است، ضرورت ساخت کارخانه‌های سیمان را مطرح کرد.

بنابراین در سال ۱۳۰۷ مطالعات لازم برای ایجاد اولین کارخانه سیمان آغاز شد و در ۸‌دی ۱۳۱۲ اولین کوره سیمان ایران با ظرفیت ۱۰۰ تن در روز در «شرکت سیمان ری» به بهره‌برداری رسید. رشد بالای مصرف سیمان و سودآوری بالای تولید آن توجه زیادی را برای ساخت واحدهای دیگر تولید سیمان جلب کرد، به‌گونه‌ای که احداث کارخانه‌های سیمان بخشی از سرفصل‌های برنامه‌های اول، دوم و سوم توسعه قبل از انقلاب بود.

در برنامه‌های عمرانی پیش‌بینی‌هایی با هدف تشریک مساعی بین دولت و بخش‌خصوصی برای گسترش هرچه بیشتر صنعت سیمان صورت گرفت. اهداف هر یک از این برنامه‌ها توسط دولت تعیین شده بود و بخش خصوصی به عنوان سرمایه‌گذار عمل می‌کرد؛ بنابراین بیشتر سرمایه‌گذاری‌ها در صنعت سیمان توسط بخش خصوصی تامین شد و تولید سیمان به مرز ۸میلیون تن رسید.

سیمان بعد از انقلاب اسلامی

روند شتابان تولید سیمان بعد از انقلاب اسلامی‌ و خرابی‌های ناشی از جنگ با شدت بیشتری ادامه یافت، اما واقعیت این است که دهه ۸۰ را باید دهه انقلاب صنعت سیمان نامید؛ ظرف کمتر از یک دهه حدود ۵۰ میلیون تن ظرفیت تولید ایجاد شد و در مجموع ایران به ظرفیت حدود ۹۰میلیون تن رسید تا نه تنها نیاز داخلی صنایع مختلف به این خمیر‌مایه توسعه رفع شود، بلکه در ادامه شرکت‌های داخلی رو به صادرات این محصول بیاورند.

تا سال‌های آغازین دهه ۹۰ وضعیت برای سرمایه‌گذاران به خوبی پیش می‌رفت و اگر چه سیمان را با قیمت بسیار ارزان می‌فروختند، اما با توجه به نرخ دلار و هزینه‌ها، تولید با صرفه اقتصادی همراه بود، اما در ادامه وضعیت به گونه‌ای پیش نرفت که باب میل سرمایه‌گذاران باشد؛ از یک‌سو هزینه‌ها به دلیل تورم بالا و جهش نرخ ارز سر به آسمان می‌سایید و از سوی دیگر دولت خود را تعیین‌کننده قیمت می‌دانست و به‌رغم اینکه سالانه بیش از ۱۰۰درصد قیمت زمین و املاک افزایش می‌یافت، مانع از افزایش نرخ سیمانی‌ها می‌شد یا دست کم اغلب افزایش قیمت‌ها کمتر از نرخ تورم بود.

این وضعیت تا جایی پیش رفت که قیمت هر تن سیمان به کمتر از ۵/ ۲درصد قیمت فولاد رسید در حالی که در اواخر دهه ۸۰ هر تن سیمان ۱۰درصد قیمت هر تن فولاد بود. از طرفی نیاز بازار داخلی و شرایط سخت حاکم بر مقاصد صادراتی سیمان، باعث شده بود ۳۰میلیون تن از ظرفیت ۹۰میلیون تنی این صنعت بلااستفاده باشد.

«کج دار و مریز» سیمانی‌ها

اوضاع سیمانی‌ها در دهه ۹۰ به صورت «کج‌دار و مریز» پیش می‌رفت و گهگاه صدای اعتراض تولید‌کنندگان سیمان به گوش می‌رسید تا اینکه در سال ۹۹ اتفاقاتی افتاد که شرایط را به کلی دگرگون کرد. این اتفاق قطع گاز در دی سال ۹۹ بود که با توجه به اینکه شرکت‌ها نتوانسته بودند در فصل تابستان همان سال مازوت مورد نیاز خود را برای فصل سرد تامین کنند، به تعطیلی اغلب کارخانه‌ها انجامید و سیمانی‌ها به امید بهتر شدن شرایط همه چیز را به سال ۱۴۰۰موکول کردند.

سال جدید با دو اتفاق برای صنعت سیمان توام شد. نخست نیاز شدید بازار مصرف که به دلیل تعطیلی کارخانه‌ها نتوانسته بود در ماه‌های پایانی سال سیمان مورد نیازش را بخرد و در نتیجه برای نخستین بار تقاضا از عرضه پیشی گرفت. دوم ورود صنعت سیمان به بورس کالا که سیمانی‌ها سال‌ها برای آن به انتظار نشسته بودند تا برای همیشه از شر قیمت‌گذاری دستوری خلاص شوند. با این پتانسیل‌ها صنعت سیمان در ابتدای سال تولید را با قدرت از سر گرفت تا کمبود بازار را جبران کند، اما بعد از آغاز تابستان این صنعت از چاله به چاه افتاد و این بار برق تمامی ‌کارخانه‌های سیمان قطع شد.

پیامد این اتفاق، کمبود شدید سیمان در بازار بود که در برخی از شهرها هم اینک هر کیسه ۵۰ کیلوگرمی ‌سیمان تا ۱۰۰هزار تومان به دست مصرف‌کننده می‌رسد. بنابراین در شرایطی که فضای کسب و کار یعنی تقاضای بالا و عبور از قیمت‌گذاری دستوری در حال رقم خوردن بود، بازار سیمان به کما رفت تا انباشت تقاضای بسیار بالایی در بازار شکل بگیرد. حالا خبر می‌رسد که بعد از دو ماه تعطیلی به خاطر نبود برق مورد نیاز، ظاهرا قرار شده کارخانه‌ها با ۴۰درصد دیماند کارخانه فعالیتشان را از سر بگیرند، اما همین حالا هم سیمانی‌ها که با بی‌توجهی دولت بر خلاف تمام سال‌های قبل از ۹۹ نتوانسته‌اند مازوت مورد نیاز زمستان را خریداری کنند، تابستان گرم نگران زمستان سرد هستند.

تولید بر اساس ۴۰درصد دیماند

علی‌اصغر گرشاسبی، مدیر عامل سیمان هگمتان می‌گوید: با توجه به جلسات برگزار شده نهایتا مقرر شده تولیدکنندگان سیمان به طور متوسط با ۴۰درصد دیماند تولید را از سر بگیرند. تولیدکنندگان می‌توانند بر اساس ۴۰درصد تعیین شده در طول روز کمتر مصرف کنند و در شب مصرف و تولید بیشتری داشته باشند.

وی با اشاره به اینکه نسبت به نیمه دوم تیرماه وضعیت تولید بهتر شده است، می‌افزاید: انتظار می‌رود قیمت سیمان در بازار تقلیل یابد، اما با توجه به نیاز انباشته بازار به نظر نمی‌رسد قیمت‌ها که به صورت مصنوعی و بدون اعمال افزایش قیمت از طرف کارخانه‌ها بالا رفته، به وضعیت ابتدای سال برسد.

گرشاسبی با اشاره به ورود صنعت سیمان به بورس کالا می‌افزاید: سال‌هاست که صنعت سیمان منتظر ورود به بورس کالاست. بسیاری از شرکت‌هایی که به بورس کالا وارد شده‌اند، تمام محصول‌شان را در این بازار شفاف می‌فروشند و مشمول قیمت‌گذاری دستوری نمی‌شوند، اما شرکت‌هایی که تاکنون ورود نکرده‌اند، با همان قیمت دستوری و هر کیسه حدود ۲۶ هزار تومان سیمان‌شان را در اختیار خریدار قرار می‌دهند. بنابراین ورود به بورس کالا از نظر قیمتی به نفع شرکت‌هاست و به همین خاطر تولیدکنندگان در این خصوص اقدام کرده‌اند، اما این فرآیند زمان‌بر است.

وی تصریح می‌کند: بورس کالا بر اساس عرضه و تقاضا قیمت‌ها را تعیین می‌کند، اما متاسفانه عده‌ای گران شدن سیمان در بازار را گردن بورس کالا انداخته‌اند در حالی که ماجرای گرانی سیمان مربوط به قطع برق شرکت‌های سیمانی است. قطعا با ورود سایر شرکت‌ها به بورس کالا و عرضه بیشتر در این بازار شفاف، صنعت سیمان از دوگانگی قیمتی خارج می‌شود که این اتفاق هم به نفع خریدار و هم به نفع مصرف‌کننده است.

قیمت‌های صادراتی تابع قیمت‌های داخلی

مدیرعامل سیمان هگمتان در مورد صادرات سیمان هم می‌گوید: تقریبا صادرات سیمان به صفر رسیده و اگر امروزه صادراتی می‌بینیم مربوط به بارهایی است که در زمان وصل بودن برق کارخانه‌ها صورت گرفته، اما به دلیل نبود کشتی و مشکلات حمل‌ونقل این بارها در بنادر معطل شده‌اند و از این حیث کاری از دست شرکت‌ها بر‌نمی‌آید. از سوی دیگر بخش عمده این صادرات کلینکر است نه سیمان.

گرشاسبی با اشاره به آینده صادرات در صورت وصل برق و عرضه سیمان در بورس کالا تصریح می‌کند: همواره قیمت‌های صادراتی از قیمت‌های داخلی الگوبرداری می‌کند و قطعا چنانچه با بورس کالا قیمت سیمان به تعادل برسد، عواید صادراتی بیشتری نصیب تولیدکنندگان می‌شود که همین امر منجر به تقویت این بخش و اشتغال‌زایی می‌شود. نکته اساسی این است که با توجه به رکود ساخت‌و‌ساز به نظر نمی‌رسد قیمت‌ها در بورس کالا تفاوت چشمگیری با قیمت‌های مصوب کنونی داشته باشد اما در صورتی که دولت جدید طرح ساخت سالانه یک میلیون واحد مسکونی را عملیاتی کند، قطعا قیمت سیمان افزایش چشمگیری خواهد یافت.

ریشه ‌گرانی سیمان تعطیلی کارخانه‌ها است

اخیرا رییس انجمن کارفرمایان صنعت سیمان عنوان کرده بود تولیدات سیمان کارخانه‌ها توسط ۱۵ نفر خریداری می‌شود و این افراد در بازار اقدام به افزایش قیمت می‌کنند. گرشاسبی با رد این اظهارات عنوان می‌کند: بنده به عنوان مدیری که سال‌ها در کارخانه‌های مختلف سیمان حضور داشته‌ام، به صراحت می‌گویم همواره خریداران ریز و درشت زیادی از کارخانه‌ها سیمان می‌خرند و اغلب کسانی که سیمان را برای توزیع در حجم وسیع خریداری کرده‌اند، هیچ گونه التهابی در بازار به وجود نیاورده‌اند.

البته ممکن است در این میان افرادی هم باشند که با هدف کسب سود بیشتر دست به اقداماتی بزنند کما اینکه در تمامی ‌اصناف این مساله وجود دارد، اما این ماجرا به هیچ عنوان عمومیت ندارد. خریداران بزرگ سال‌هاست در بازار حضور دارند، اما تاکنون سابقه نداشته که بازار سیمان ملتهب شود. بنابراین مشکلات بازار و گرانی سیمان ر ا باید در قطع گاز و برق کارخانه‌ها جست‌وجو کرد. امروز هم اگر تمام شرکت‌ها محصولات‌شان را در بورس کالا عرضه کنند، قطعا واسطه‌ها از بین نمی‌روند و فقط خرید و فروش‌ها شفاف‌تر و قانونمندتر می‌شود.

وی در پایان می‌گوید: دولت جدید با مشکلات متعددی مواجه است و تامین انرژی بخش تولید یکی از اصلی‌ترین مسائل است و باید از همین ابتدا برای وضعیت سوخت تولیدکنندگان سیمان در فصل زمستان چاره‌اندیشی کند. در زمستان ۹۹ و تابستان کنونی آنچه باعث بروز مشکلات شد، فقدان همفکری با تولیدکنندگان صنعت سیمان بود در حالی که با همفکری می‌توانستیم مساله گاز و برق را مدیریت کنیم و امروز شاهد ۱۰۰ هزار تومانی شدن هر کیسه سیمان نباشیم. علاوه بر این مساله حمل و نقل امروز به یکی از مهم‌ترین چالش‌های صنایع به‌ویژه صنعت سیمان تبدیل شده و لازم است در خصوص نوسازی ناوگان حمل‌ونقل و افزایش ظرفیت‌ها اقدامات اساسی در دستور کار قرار گیرد.

برای اولین بار در کشور تلاشگران ذوب آهن اصفهان در کارگاه نورد ۶۵۰ یا همان کارگاه تولید ریل ملی موفق به تولید ریل ۵۴E۱ مطابق با استاندارد EN-۱۳۶۷۴ برای بهره برداری در متروی کلان شهر تهران شدند .

به گزارش جهان معدن ،مهرداد تولائیان معاون بهر برداری ذوب آهن اصفهان در این خصوص گفت : پیرو تولیدات ریلی ذوب آهن ، از جمله ریل های ۶۰E۱ و U۳۳ برای خطوط راه آهن ، ریل S۴۹ برای متروی بهارستان ، ریل R۱۸ برای معادن و ریل زبانه سوزن ، ۱۲ مردادماه ریل ۵۴E۱ نیز برای مترو کلان شهر تهران تولید شد تا کشور از واردات این نوع ریل بی نیاز شود .

وی با اشاره به کیفیت مطلوب ریل ذوب آهن اصفهان که در خطوط ریلی کشور به کارگرفته شده است ، افزود : ریلی که امروز تولید شد ، پس از کنترل ، بازرسی و بارگیری برای مترو تهران که حجم بالایی از مسافر را دارد و از حساسیت ویژه ای برخوردار است ،ارسال می شود .

علی عبدالله‌پور مدیرعامل شرکت بهره‌برداری راه‌آهن شهری تهران و حومه نیز در این خصوص گفت : در گذشته از ریل ۶۰E۱ ذوب آهن اصفهان استفاده کرده ایم که از کیفیت بالایی برخوردار است و قطعاً با توجه به اینکه تولید ریل ۵۴E۱ نیز بر اساس استانداردهای بین المللی است ، کیفیت بسیار مطلوبی دارد .

وی افزود : در متروی تهران تنها جهت تعمیرات و نگهداری سالانه به ۵۰۰ شاخه ریل ۵۴E۱ نیاز داریم که قطعاً شرکت ساخت نیز جهت توسعه خطوط ریلی متقاضی این محصول است .

مدیرعامل شرکت بهره‌برداری راه‌آهن شهری تهران و حومه ، این مترو را اولین متقاضی ریل ۵۴E۱ از ذوب آهن اصفهان معرفی کرد وافزود : سایر متروهای کشور از جمله قطار شهری مشهد ، متروی اسلامشهر و سایر شهرها نیز به زودی متقاضی این ریل خواهند بود .

عبدالله‌پور ، تولید ریل در ذوب آهن اصفهان در شرایط تحریم را یک اقدام بسیار ضروری و استراتژیک برای توسعه حمل و نقل ریلی دانست و گفت : قبلاً ریل مترو از کشور اطریش وارد می شد که با شدت گرفتن تحریم ها ، به ناچار از کشورهای روسیه و ترکیه ریل وارد کردیم که از آن کیفیت برتر برخوردار نبود هزینه تعمیر و نگهداری را نیز افزایش داد .

وی افزود : در شرایط تحریم که مشکلات مالی نیز وجود دارد ، دغدغه تامین ریل یکی از مهمترین مسائل ما است و به تدریج تامین آن حتی از کشورهای روسیه و ترکیه هم سخت شد .

مدیرعامل شرکت بهره‌برداری راه‌آهن شهری تهران و حومه افزود : تولید ریل در ذوب آهن اصفهان نه تنها صرفه جویی اقتصادی دارد و مانع خروج ارز از کشور می شود ، بلکه دغدغه ما برای تامین ریل را از بین برد و مهمتر از همه اینکه ، وابستگی ما در حمل و نقل ریلی را به سایر کشورها کاهش داد .

محمد امین یوسف زاده مدیر مهندسی نورد ذوب آهن نیز گفت : در ادامه برنامه تولید ریل در نورد ۶۵۰ و تکمیل سبد ریل کشور ،هدف ما در این ماه تولید ریل ۵۴E۱ بود که امروز ۱۲ مردادماه تست شد و مطابق استاندارد EN۱۳۶۷۴ به هدف رسیدیم .

وی با اشاره به سابقه ذوب آهن در تولید ریل S۴۹ برای متروی بهارستان اصفهان ، اظهار داشت : از خصوصیات این ریل که مخصوص مترو هست و در مترو تهران به کار می رود ، استحکام و مقاومت بیشتر است که میزان تحمل بار مسافری بالایی را دارد .

وی افزود : سفارشی که در حال حاضر داریم کمتر از هزار تن است . تولید انبوه این ریل کیلد خورد و با توجه به استفاده از این ریل در مترو تهران ، قطعاً سفارش های بعدی را هم خواهیم داشت .

علیرضا مهرابی سرپرست کارگاه ۶۵۰ نیز اظهار داشت : نسبت به ۶۰E۱ ابعاد کوچک تری دارد ، به همین دلیل تولید آن سخت تر است .

وی با اشاره به اینکه ریل تولیدی ذوب آهن همه مشخصات یک پروفیل قابل ارسال برای مصرف را دارد ، افزود : در نورد رسیدن به ابعاد پروفیل ۵۴E۱ سخت تر از سایر ریل ها است به همین دلیل پروسه طراحی این ریل زمان بسیاری برده و سپس تراش غلتک صورت گرفت تا در نهایت به جمع بندی نهایی برای تولید رسیدیم .